Strona:Poezye Ludwika Kondratowicza tom I-II.djvu/013

Ludwik Władysław Kondratowicz urodził się dnia 17 września roku 1823 na Litwie we wsi Smolhowie, w powiecie Bobrujskim. Ojciec jego, Aleksander, należał do ubogiej rodziny szlacheckiej herbu „Syrokomla", który Ludwik później przybrał wraz z drugiem swem imieniem jako zmyślone nazwisko, podpisując niem utwory wychodzące z pod jego pióra. Ojciec Kondratowicza był człowiekiem zacnym i wykształconym, ale najrozmaitsze okoliczności, przedewszystkiem zaś brak silniejszej woli, sprawiły, że nie zajął stanowiska odpowiadającego jego zdolnościom. Nasamprzód był prywatnym komornikiem, później zaś dzierżawił jedne z wsi, należących do książąt Radziwiłłów.
 Pierwsze lata dzieciństwa upłynęły Ludwikowi w domu rodziców, wpośród średnich dostatków, graniczących z ubóstwem. Wkrótce po jego urodzeniu przenieśli się rodzice do poblizkich Jaśkowicz. Dziecię swobodnie biegało wśród bujnych pól i starych lasów litewskich, ucząc się już wcześnie kochać przyrodę ojczystą, lub słuchało chciwie podań ludowych i baśni, opowiadanych przez służbę dworska. Pierwszych liter nauczyła go matka na drukowanym kalendarzu, w ogólności jednak rodzice zajęci swymi kłopotami gospodarskimi, nie mogli zbyt wiele czasu poświęcać jego wychowaniu.
 Kiedy Ludwik ukończył dziesiąty rok życia, wypadało pomyśleć o oddaniu go do szkoły. Najbliższa zaś istniała w Nieświeżu, utrzymywana przez księży Dominikanów. Do niej wyprawiono tedy Ludwika na sposób staroświecki, z kobiałką zaopatrzoną w najrozmaitsze zapasy i łakocie, na jakie tylko domek ubogiego dzierżawcy mógł się zdobyć.