Strona:Pisma krytyczne (France).djvu/271

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

zarowego pod Farsalą. Pobity pod Modeną, on to rozstrzygnął bitwę pod Farsalą. Cezar cenił go, jako swego najwybitniejszego wodza. Nie miał on rozwagi, bystrej spostrzegawczości i metodyczności Cezara, miał jednak wiele innych pięknych zalet wojownika, miał w sobie serce prawdziwego wodza, znał dobrze duszę żołnierza. Legioniści kochali go i ślepo szli za nim; był porywająco śmiały; ufając sobie, wzbudzał ufność w wojsku. Bardzo wesoły z usposobienia, wesołość tę udzielał żołnierzom, co zdwajało ich siły, kazało im zapomnieć o cierpieniach i niebezpieczeństwach. Jadł, pił, żartował z nimi; wojsko go uwielbiało. Nie należy Antoniusa sądzić według tego, co o nim mówi Cycero w swych »filipikach«. Cycero był adwokatem, a w sprawach politycznych należał do najzacieklejszych umiarkowańców. Po zatem porządny człowiek i dzielny literat. Antonius nie był ordynarnym żołdakiem, nadętym gburem, pijanym zawadyaką, jak go mówca ten przedstawia. Był to człowiek inteligentny — w dzisiejszym znaczeniu tego słowa; był inteligentny w mowie, boć nie grzeszył