Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/538

bohatera w złośliwym pamflecie i w karykaturalnej masce podczas odbywania swego tryumfu. Ale i tu, i tam wysiłek był bezskuteczny. Przeciwnie, wkrótce potem Rzym został oszołomiony nadzwyczajnem zdarzeniem: oto ulubieniec Cezara Marek Brutus ożenił się z Porcją, córką zmarłego wodza republikanów.
 W pozostałych kwestjach zwycięzca nie miał powodu do niezadowolenia: wojna domowa się skończyła, można było rozpocząć pracę budowniczą na gruzach zburzonej republiki. Z łatwością Cezar otrzymał dyktaturę i to na dziesięć lat, a ponadto prawo przedstawiania ludowi, czyli poprostu mianowania, magistratów; była to faktycznie monarchja bez jej nazwy.
 Początek nowej epoki został godnie podkreślony uporządkowaniem kalendarza, który znajdował się w stanie zupełnego zaniedbania. Republika rzymska uznawała rok księżycowy o 355 dniach, pozostawiając władzom możność perjodycznego wyrównywania z rokiem słonecznym przez wstawianie miesiąca «przestępnego»; właśnie te wstawiania, często zależne od warunków politycznych, wprowadziły nieład do kalendarza, który był teraz o trzy miesiące wstecz poza słońcem. Z rozkazu Cezara wprowadzony został ów «juljański» kalendarz, z którego i my w zasadzie do dziś korzystamy, a który opiera się na roku słonecznym, liczącym 365 dni z perjodycznem wstawianiem przestępnego już nie miesiąca lecz dnia. Rok przejściowy, w celu rychłego wyrównania różnicy, obliczony był na 15 miesięcy; był to «niekończący» się rok 46-ty. Cezarowi przyniósł ów rok nowy wcale zasłużony zaszczyt: następujący po Juniusu (czerwcu) miesiąc republikański Quintilis został nazwany Julius (lipiec).
 Byl to dopiero początek reform: w głowie zwycięzcy roiły się daleko większe, prawdziwie królewskie myśli pokojowego uporządkowania świata. Pokojowego — ale urzeczywistnienie tych myśli poprzedzać musiała jeszcze jedna wojna, ostatnia, sybilińska wojna z wrogiem z przeznaczenia: Partem. Krew Krassa, przelana w dalekich Karrach, wciąż jeszcze domagała się zemsty; orły rzym-