Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/534

lję, której miasta wcale nie pragnęły| oblężenia i ruiny. Rozkazy Pompejusza nader miękko wykonywali jego podwładni; nie potrafili nawet wywieźć z Rzymu państwowego skarbca, który wpadł do rąk nieprzyjaciela. Sukcesy Cezara zmusiły Pompejusza do porzucenia Lucerji i wycofania się do Brundisium, co było równoznaczne z tymczasowem zaniechaniem obrony Italji wogóle: oto był rezultat pierwszych dwóch miesięcy wojny.
 Wszystko to jednak było dopiero wstępem do ważniejszych w przyszłości rozstrzygnięć. Jak wiemy, wszystkie prowincje były po stronie senatu: zachód, południe i wschód. Na zachodzie była Hiszpanja — własna prowincja Pompejusza; tu też przede wszystkiem zwrócił się Cezar. A ponieważ wierna senatowi Massylja zagradzała drogę jego legjonom, jednocześnie z akcją w Hiszpanji musiał dowodzić oblężeniem tego pięknego miasta, które było ośrodkiem cywilizacji greckiej na Zachodzie. Obraz tego oblężenia napełnia nas dziś smutkiem, ale nie można było temu zapobiec. Massylja upadla po 500 latach sławnego istnienia. Wraz z Massylją i w Hiszpanji, pod Ilerdą, Pompejańczycy się poddali. Jeszcze nie minął rok 49-ty, a już cały Zachód był w rękach Cezara.
 Wprawdzie na południu Cezar poniósł klęskę: Kurjo, który chciał naśladować żelazną wolę swego wielkiego wodza, został w Afryce rozbity przez wojsko króla numidyjskiego Juby i bohaterską śmiercią okupił wybryki swego życia. W wyniku tej klęski Italja została odcięta od obfitych w zboże prowincyi i zaczęła głodować.
 Z tem większą uwagą cały świat oczekiwał wyniku mającego nastąpić zbrojnego starcia obu wodzów. Jak gdyby z woli losów starcie to przybierało znów, jak czasów Mitrydata, postać boju między Zachodem a Wschodem. Tylko, że teraz Pompejusz występował w roli swego dawnego wroga, zwyciężonego króla wschodniego. Istotnie opuścił on Italję i swoje siły przeprawił do Dyrrachjum; zacięty Cezar wyruszył za nim w pogoń z bardzo nielicznym oddziałem, który można było łatwo