Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/53

 Rzymianie mieli obyczaj, że — prócz bardzo nielicznych wypadków — nie wybierali jednych i tych samych osób przez dwa lata zkolei; dlatego i teraz wszyscyo czekiwali, że na drugi rok wybiorą innych decemwirów. Ale śród poprzednich był jeden bardzo ambitny — Appjusz Klaudjusz. Znakomitością rodu i znajomością rzeczy przewyższał innych i tak przywykł do swej władzy, nie ograniczonej ani przez trybunów, ani przez prowokację, że ani na chwilę nie chciał się z nią rozstać. Zaczyna więc pochlebiać obywatelom, zwłaszcza zaś plebejuszom, podawać rękę każdemu, kogo spotykał, nazywać każdego z nędzarzy po imieniu, tak głaszcząc ich miłość własną — nie spostrzegli, że imiona te podpowiadał mu osobny niewolnik, którego obowiązkiem było znać wszystkich obywateli po imieniu — słowem, używał wszelkich środków, które Rzymianie określali słowem ambitus i uważali za występne. Appjusz jednakże cel swój osiągną]: śród decemwirów następnego 450 r. on jeden z poprzedniego grona został wybrany ponownie.
 Wtedy zrzucił maskę: stał się pyszny i niedostępny, działając podług swego kaprysu, zarówno wobec obywateli, jako też i swych towarzyszów, decemwirów, którzy, jako ludzie nowi, musieli wszyscy ulegać jego woli. Pracy jednak nad układem praw bynajmniej nie zaniedbywał: do poprzednich dziesięciu tablic dodał jeszcze dwie, i te prawa dwunastu tablic (leges duodecim tabularum) stały się od tego czasu podstawą kodeksu rzymskiego. Obywatele oczywiście byli mu wdzięczni za wykonanie ich życzeń; ale Appjusz nie był Solonem i, licząc na tę wdzięczność, zaczął marzyć o tem, aby zostać władcą Rzymu na zawsze.
 Widzieliśmy już, że najbliższymi sługami konsulów byli liktorzy; było ich dwunastu i szli zazwyczaj na przedzie, rozpędzając ciżbę, a przytem nieśli w ręku przekonywający symbol władzy — wiązki prętów lub rózeg (fasces), śród których widoczna była siekiera. Siekiera ta znikała wewnątrz miasta, póki działało prawo prowokacji; przy decemwirach zatem zajmowała ona