Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/503

stytucji rzymskiej. Nie dziw tedy, że Cycero był całą duszą stronnikiem tego kontynuatora tradycji Scypjonów. Tęgi wojownik Pompejusz, wskutek swej nieumiejętności operowania słowem, w senacie zawsze był skazany na niepowodzenie; pod tym właśnie względem Cycero mógł i chciał go uzupełnić.
 Jako pretor w roku 66 świetną mową dopomógł Pompejuszowi w uzyskaniu głównego dowództwa przeciw Mitrydatowi; sam wyświadczył państwu nieocenioną usługę, ale tem samem spowodował nieobecność potężnego sprzymierzeńca: w roku 64, kiedy Cycero zabiegał o konsulat, Pompejusz był daleko i nie mógł mu okazać żadnej pomocy. O kupowaniu głosów zaś, jako człowiek niezamożny, nawet myśleć nie mógł; zresztą nie uważał za rzecz godziwą posługiwanie się takim środkiem. I znów mógł liczyć tylko na swoje siły i na swój niezawodny dar przyrodzony — wymowę.
 Cycero i Katylina bynajmniej nie byli jedynymi kandydatami na konsulat w roku 63; pozostali kandydaci byli jednak ludźmi bezbarwnymi, choć po większej części przyzwoitymi. Owo «po większej części» dodałem tu, mając na oku jednego z nich, G. Antonjusza — człowieka z dobrej rodziny, ale niespokojnego, chciwego i ambitnego. Na niego też zwrócił uwagę Katylina: chcąc za wszelką cenę uniemożliwić wybór Cycerona, którego uczciwość i energja zniweczyłaby jego zamiary, zawarł układ z Antonjuszem w celu wzajemnego popierania się przy wyborach. Znaczyło to, że wspólnie przekupywali wyborców, którzy za umówioną łapówkę zobowiązywali się oddawać swe głosy jednocześnie na Katylinę i Antonjusza. Już się zdawało, że teraz można było oczekiwać spokojnie wyników wyborów.
 A jednak szczęście poraz drugi ominęło Katylinę: podczas wyborów glosy z wszystkich centuryj otrzymał Cycero, drugie miejsce zajął Antonjusz. Wprawdzie przy pomocy swego sojusznika Antonjusza utrącony Katylina mógł zdziałać wiele; ale Cycero postarał się, aby ten Sojusz uczynić bezwartościowym; jął oddziaływać na