Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/487

pić, że sam Pompejusz odczuwał niebezpieczeństwo, tkwiące w tem przywracaniu praw Grakchów. Ale populary wywierali nacisk, żądając środków jeszcze radykalniejszych, więc i tak był kontent, że się tem wykupił.
 Co się tyczy sytuacji ogólnej, to nie można zaprzeczyć, że horyzont polityczny Rzymu ostatniemi laty znacznie się rozjaśnił. Italja była uspokojona, prowincje przyłączone — nawet wschodnie, gdzie Lukullus prowadził zwycięską wojnę z Mitrydatem: działo się to jeszcze przed buntem jego legjonów i przed jego przymusowym odwrotem. Można więc było przywrócić normalne życie polityczne. Wybrano cenzorów, poraz pierwszy po Sulli; trzeba było oczyścić senat od zbyt zepsutych ludzi, którzy się tu znaleźli wskutek pobłażliwości dyktatora. «Czystkę» przeprowadzono w sposób jak najbardziej radykalni sześćdziesięciu czterech senatorów musiało opuścić kurję. Potem przyszła kolej na stan rycerzy; tu powszechną uwagę skupił jedyny w swoim rodzaju widok: zjawienie się konsula Pompejusza. Istotnie nie był on jeszcze senatorem; konsulat był pierwszym jego urzędem kurulnym, i dopiero po złożeniu konsulatu uzyskał miejsce na ławie senatorskiej. Posłuszny przykazaniom przodków, Pompejusz podczas przeglądu rycerzy, sam prowadząc swego konia za uzdę — stanął przed surowemi oczami cenzorów. Ci mieli mu zadać ustalone pytania, i dopiero w razie zadowalających odpowiedzi mógł Pompejusz uzyskać prawo «zachowania konia», czyli prawo pozostania klasie rycerskiej. — «Czyś odbył należytą liczbę wypraw wojennych?» — «Odbyłem». — «Pod czyjem dowództwem?» — «Pod swojem własnem». Pełne zapału okrzyki ludu, który w gęstej ciżbie wypełniał plac, przyjęły te słowa i zagłuszyły tradycyjną odpowiedź prezydującego cenzora: traduc equum.
 Powodzenie jest rzeczą miłą. Ale cóż dalej? Ukończywszy konsulat, Pompejusz Wielki zajął należne mu miejsce na ławie senatorskiej śród mężów konsularnych; ale chcąc z tego stanowiska rządzić państwem, trzeba było być politykiem i mówcą; Pompejusz zaś był tylko doskonałym