Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/459

 Do tego oczywiście niepodobna było dopuścić. Zaczęła się wojna Sertorjańska (7972). Początkowo, jeszcze za życia Sulli, wysłany został przeciw Sertorjuszowi Metellus Pobożny, wódz stary i doświadczony; ale Hiszpanów natchnął jakiś cud i Metellus, mimo całe swe męstwo i rozwagę — nic nie mógł przeciw nim uczynić. Wówczas zaproponował swe usługi Pompejusz: ściśle biorąc, było to niezgodne z prawem: «trzydziestoletni rycerz» rzymski żadnych urzędów kurulnych jeszcze nie zajmował, był poprostu osobą prywatną, a taki privatus cum imperio uważany był za zjawisko bardzo nierepublikańskie. Ale jego sława, uzyskana w wojnie domowej, dzięki czemu zdobył sobie przezwisko «Wielkiego», zrobiła swoje: dano mu armję, i udał się do Hiszpanii.
 Tu Sertorjusz po swych powodzeniach w wojnie z Metellem stał się bardziej niż kiedykolwiek bożyszczem swoich poddanych. Jego biała łania, oswojona i mądra, ciągle jeszcze była przy nim. Czasami lania nagle go porzucała; wówczas wpadał w rozpacz i Hiszpanie również. Ale potem łania również niespodzianie wracała i wtedy Sertorjusz jasno rozumiał, że ona była u swej bogini i wraca do niego, by mu objawić jej wolę. Z taką wiarą naród bywa niezwyciężony; Pompejusz przekonał się o tem równie dobrze, jak przedtem Metellus. I kto wie, jak długo jeszcze przeciągnęłaby się wojna z Sertorjuszem, gdyby nie zdrada w jego własnym obozie.
 Po zwalczeniu buntu Lepida do Sardynji uszedł z pewną garścią rokoszan niejaki Perpenna, osobistość równie ciemna, jak i sam jego wódz naczelny. Powszechna miłość do Sertorjusza była mu bielmem w oku; wyobrażał sobie, że gdyby jego usunąć, to on sam zostanie przywódcą emigrantów rzymskich i powstańców hiszpańskich. Wyzyskując jedno z licznych powodzeń oręża powstańców, — urządził u siebie ucztę i zaprosił na nią Sertorjusza. Uczta była hałaśliwa i rozwiązła; Sertorjusz, który przyzwyczaił swoich ludzi do życia surowego i trzeźwego, widocznie doznawał przykrości wobec tego pijaństwa — i gotów był porzucić orgję. Wówczas Perpenna