Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/425

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Założycielem dynastji królów tej ziemi był Mitrydat I, którego za młodych lat łączyły bliskie stosunki z Antygonem, a przyjacielskie z jego synem Demetrjuszem Poliorketą. Jeden z potężnych dyadochów rzucił na Mitrydata ciężkie podejrzenie, grożące utratą życia; zapobiegł temu Demetrjusz, w porę go uprzedzając, żeby się ratował ucieczką. Dzięki swoim węzłom pokrewieństwa Mitrydat zdołał opanować wspomniany wyżej Pont, w którym od owego czasu zaczęły się rządy jego dynastji.
Historyczne losy Mitrydata I malo są znane; gdyby nawet były znane lepiej, niezbyt by nas interesowały: działalność tych wszystkich królów sprowadzała się do tego, że zagarniali ziemię i gromadzili bogactwa. Pod tym względem niema żadnej różnicy, czy to będzie mowa O Kappadocji lub Paflagonji, Poncie lub Armenji. Ale teraz stan rzeczy się zmienił; odkąd «Azja» w r. 133 została prowincją rzymską, inne państwa półwyspu znalazły się w połozeniu półzależnem. I oto w Poncie wstąpil niebawem (w r. 120) na tron człowiek, wprawdzie jako chłopiec jedenastoletni, dla którego z czasem ten stan rzeczy stał się bardzo niewygodny. Był to Mitrydat VI, przezwany Eupator.
Maloletni królowie nawet w grecko-wschodnich państwach rzadko dochodzili do lat dojrzałych, a tembardziej w krajach czysto wschodnich. Opiekunowie zawsze starali się zająć ich miejsce, niekiedy nawet przy pomocy samych matek. Dlatego dzieciństwo Mitrydata pełne było niebezpieczeństw; życie zachował poprostu jakimś cudem, jako myśliwiec ukrywając się we własnem państwie. Dzięki twardej szkole stał się człowiekiem niesłychanie silnym, zręcznym i mądrym, ale zarazem bardzo nieufnym, wiarołomnym i okrutnym. Dość powiedzieć, że będąc młodym, zabił matkę, później brata i siostrę, a wkońcu trzech synów i trzy córki: innych zabójstw popełnił co niemiara. Ale jego życie rodzinne i prywatne jest dla nas bez znaczenia, natomiast dużą wagę ma rola historyczna, jaką odegrał w ówczesnym