Strona:PL Zieliński Gustaw - Poezye, tom I.pdf/137

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jest ten ruch i ciągły postęp wyobrażeń ekonomicznych, z drugiej — smutnym być musi widok, jaki nam stawia dzisiejsza literatura niemiecka. Nie zapuszczając się do owych mgłą czasu przyćmionych wieków, gdzie echo starożytnej Germanii brzmiało w pieśniach śpiewaków Minny i zlewało się później w zbiorach pieśni meistersängerów; nie zastanawiając się i nad owym wiekiem, w którym reformacya Lutra nadała zupełnie nowy wyobrażeniom kierunek — widzimy jednak z radością, począwszy od najpierwszych Ottfrieda[1] biblijnych poematów, aż do autora „Wallensteina“[2], ciągły, chociaż powolny, choć wielu wstrząśnieniami złamany lub wstrzymany postęp i rozwijanie się tej literatury, która nareszcie wydała Kanta[3], Fichtego, Schellinga[4], Herdera[5], Schillera, Goethego, Lessinga, Schleglów, Winkelmanna[6], Jana Müllera[7], Heerena[8] i tylu innych, z których każdy pokazał się być mistrzem w swojej nauce. Dziś więc kiedy widzimy, że te świetne meteory niemieckiego nieba w mrok przeszłości zachodząc, nie zostawiają innych, któreby swymi promieńmi blask ich dawny zastąpiły — dziś więc, gdy ani słyszymy owych pieśni, któremi nas muza Goethego i Schillera zachwycała, gdy nie widzimy owych olbrzymich postaci, które Jan Müller wskrzeszał po górach Helwecyi, gdy i w krainie rozumu, częściej niż prawdę, znajdujemy błędy i rozdroża — dziś więc, koniecznie zapytać się musiemy, co jest przyczyną tego upadku niemieckiej literatury? Zdaje się, że filozofia tak nazwana

  1. Przypis własny Wikiźródeł Otfried von Weißenburg (ok. 800-870) – pierwszy znany z nazwiska pisarz posługujący się językiem staro-wysoko-niemieckim, autor epopei biblijnej Liber evangeliorum.
  2. Przypis własny Wikiźródeł Mowa o Friedrichu Schillerze (1759-1805), który jest autorem trylogii dramatycznej Wallenstein.
  3. Przypis własny Wikiźródeł Immanuel Kant (1724-1804) – niemiecki filozof oświeceniowy.
  4. Przypis własny Wikiźródeł Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (1775-1854) – niemiecki filozof romantyczny.
  5. Przypis własny Wikiźródeł Johann Gottfried Herder (1744-1803) – niemiecki filozof, pastor i pisarz.
  6. Przypis własny Wikiźródeł Johann Joachim Winckelmann (1717-1768) – niemiecki historyk sztuki i archeolog.
  7. Przypis własny Wikiźródeł Johannes von Müller (1752-1809) – szwajcarski historyk.
  8. Przypis własny Wikiźródeł Arnold Hermann Ludwig Heeren (1760-1842) – niemiecki historyk.