Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/384

ny; dynastja panująca uważała siebie za czysto helleńską, wywodząc ród swój od argejskich Heraklidów. Jednakże była to monarchja nie na modłę perską: król liczył się ze zdaniem swych «heterów» (t. j. «towarzyszów»), jak nazywał swych magnatów, i nie mógł ukarać śmiercią ani jednego Macedończyka bez wyroku swego wojska. Wojsko to było stalem pospolitem ruszeniem włościan macedońskich — miasta w tym pół-dzikim kraju jeszcze nie istniały. — Pod względem siły i wierności dla króla była to wielka potęga zbrojna i, opierając się na niej, mogliby Heraklidzi macedońscy dawno zająć stanowisko przodownicze na półwyspie Bałkańskim, gdyby nie ciągle waśni w ich własnem gronie; bywali wśród nich i wprzódy królowie zdolni, lecz za każdym razem wysiłki ich ginęły w zamieszkach, które następowały po ich śmierci.
 Lecz teraz władcą Macedonji był człowiek, któremu podobnego cała Grecja ówczesna nie znała — król Filip (358—336). Jako królewicz jeszcze, spędził on lat kilka w charakterze zakładnika w Tebach i tam, pod nadzorem Epaminondasa, odbył najlepszą szkolę wojskową, jaką wtenczas można było znaleźć. Powołany na tron, prędko kres położył rozterce, która i tym razem towarzyszyła zmianie władzy, i natychmiast skierował wzrok na Grecję, płonąc z niecierpliwości, aby doprowadzić do końca dzieło swego mistrza Epaminondasa. Celem jego było — zjednoczyć Grecję pod swoją hegemonją, i potem poprowadzić ją przeciw Persom.
 Na drodze do osiągnięcia tego celu widział dwie przeszkody — jedną od strony morza, drugą od strony lądu. Przeszkodą odmorską była owa wstęga helleńska, która i tutaj wieńczyła ląd — liczne greckie kolonje pobrzeża macedońskiego, w szczególności te, które pokrywały trójpalczasty półwysep — Chalcydykę, nazwany tak od imienia Chalcydy eubejskiej, metropolji większości jej zaludnienia. Niegdyś kolonje te wchodziły w skład ateńskiego związku morskiego, teraz uznawały hegemonję najpoważniejszej ze swego grona — Olintu. Przeszkodą na lądzie była Tessalja i Termopile.