Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/366

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

nego: Dyonizy I umarł, i tron w Syrakuzach zajął syn jego, Dyonizy II (r. 367). Młodszy władca, w przeciwieństwie do ojca, zdawał się być pełen entuzjazmu i szlachetnego zapału; ponadto, rzeczą pocieszającą była władza, którą miał nad nim szwagier jego, wyżej nadmieniony Dion, płomienny czciciel Platona. Pod wpływem tych nadziei, filozof podjął swą drugą podróż do Sycylii. Nadziejom tym nie sądzono było się ziścić. Z początku rzeczywiście władał on duszą młodego tyrana; nie był to wszakże wpływ długotrwały. Pochlebstwo dworskie pełniło swą cichą, zgubną robotę i wreszcie poróżniło szwagrów: Dion został wygnany. Platon, jakkolwiek otoczony szacunkiem, opuścił dwór syrakuzański. Powrócił raz jeszcze w nadziei, że uda mu się pojednać zwaśnionych szwagrów; skoro zaś pojednanie nie doszło do skutku, Platon ostatecznie oddał swą pracę Akademji. Nauczony doświadczeniem, uznał nieziszczalność swego państwa idealnego na ziemi i przedłożył współczesnym i potomnym plan państwa drugiego co do wartości — ten plan, który został przezeń naszkicowany w drugiem jego obszernem dziele, w «Prawach».
Tak, i potomnym. Platon nie poprzestawał, jak mistrz jego, na nauczaniu tylko ustnem: władając niepospolitym talentem literackim, stał się on filozofem-pisarzem. Zachowywając święcie tradycję sokratesowską, jako formę nauczania pisemnego obrał djalog; we wszystkich, oprócz ostatniego, — występuje jako osoba działająca Sokrates, współrozmówca zaś jego, lub jeden ze współrozmówców, jeśli było ich kilku, nadaje djalogowi swe imię. Aby wyposażyć djalog w barwę życia, wypadało opisać środowisko; początek przeto, a niekiedy i koniec rozmowy stanowią t. zw. ramy jego treści filozoficznej. Ramy te same przez się tworzą prześliczne scenki rodzajowe, zapoznające nas z intymną, w najlepszem tego słowa znaczeniu, stroną życia ateńskiego z epoki sokratesowskiej, i życia samego i społeczeństwa, które je wytwarzało.
Szkoła Platona w największej czci przechowywała dziedzictwo swego mistrza: ocalało ono w całości. Gurpę