Strona:PL Xenophon - Sympozjon oraz wybór z pism.djvu/81

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wać tajemnicą, tem bardziej, że odnosi się do mej przystojności, a nie do duszy. Że zaś ty, Kaljaszu, miłujesz Autolika, o tem wie całe miasto, a, jak sądzę, i niejeden obcy. Bo i waszych obu ojców[1] imiona są znane, i wy sami uwagę na siebie zwracacie. Zawsze byłem pełen podziwu dla twego charakteru, ale teraz jeszcze więcej, bo widzę, że nie kochasz się w lubieżnym rozpustniku, czy zniewieściałym wśród wygód chłopcu, lecz w takim, co przed wszystkimi składa dowody siły, wytrwałości, męstwa i pomiarkowania. Pożądanie takich zalet jest świadectwem dla charakteru wielbiciela.
«Czy jest jedna Afrodyta, czy dwie,[2] Niebiańska i Gminna, nie wiem, i Zeus przecież jeden, jak wierzymy, ma wiele przydomków.[3] Tylko tyle wiem, że dla obu są oddzielne ołtarze i świątynie, i ofiary składa się Gminnej z mniejszą powagą, a świętsze i czystsze Niebiańskiej. Możnaby więc przypuścić, że Gminna zsyła umiłowanie ciała,[4] a Niebiańska duszy, przyjaźni i pięknych czynów. Taka to miłość, myślę, ciebie opanowała, Kaljaszu. Naprowadza mnie na to szlachectwo duszy umiłowanego i ta okoliczność, że z nim razem i ojca zapraszasz na spotkanie, bo szlachetny i dobry wielbiciel nie ma nic do zatajania przed ojcem».

«Na Herę — przerwał Hermogenes, — wogóle bardzo cię podziwiam, Sokratesie, a już najwięcej teraz, kiedy prawisz tak miłe rzeczy Kaljaszowi, a zarazem jednym tchem dajesz nauki, jakim być powinien».

  1. Hipponikos, ojciec Kaljasza, pobił pod Tanagrą (w Beocji, przy drodze z Aten do Aulis) w 426 r. Beotów, w 424 r. padł pod Deljon (w Beocji, na wybrzeżu, dziś Delis). Majątek jego dochodził do 200 talentów (talent — 6000 franków). W rodzinie jego była dziedziczna godność herolda eleuzyńskiego (szczególnie ważny urząd dla misterjów eleuzyjskich, tajnych obchodów na cześć Demetry) i «daducha» (zarządcy świątyni Demetry w Eleuzys na zachód od Aten, nad morzem; dziś Lewzyna).
  2. W Sympozjon Platona (rozdz. VIII) rozróżnia Pauzanjasz, jeden z biesiadników, dwie Afrodyty, Niebiańską i Gminną.
  3. Np. Zeus Król, Zeus Zbawca, Zeus Dawca zwycięstwa, Zeus Obrońca, Zeus Łaskawy.
  4. Takie jest pojmowanie w V i IV wieku przed Chr. Pierwotnie Afrodyta Gminna była boginią gminy ateńskiej, opiekunką rozrostu ludu (gminu) ateńskiego.