otwierają, jak wytrychem, dzieciom swoim wrota do świątyni hańby! – – Namiętność szczególnie się przebija w uśmiechu Miraboa [1] zapienionym, – kiedy umierając jeszcze mówił swemu służącemu: „Soutiens cette tête c’est la plus forte en France.” [2] – – ale o ileż wznioślejszym jest uśmiech zemsty szlachetnej, taki, z jakim Ludwik XII, król francuski mawiał: „Le roi de France ne venge pas les injures du duc d’Orléans!” [3] – o ile straszniejszym jest uśmiech mściwości, jaki Berlioz w swoich wieczorach orkiestry dał Benvenutowi, Celliniemu i Violi [4] – i nic prawdziwszego, nikomu łatwiej czuć chęć zemsty, jak artyście – nikomu trudniej ją pohamować – nikt nie jest bezbronniejszym, – ale też dla tego Opatrzność zemstę jego tak straszną uczyniła – biada temu, kogo trafi raz zemsta bezbronnego człowieka!
Mimo całego wstrętu naszego do sztuki francuskiej, niepodobna nam nie podnieść uśmiechu pani Plessy [5] i pana Got – w sztukach nowoczesnych – mianowicie Augièra [6] – naturalność tej artystki jest taka, że po pierwszych dziesięciu minutach zapomina się, że się jest na scenie, a uśmiech jej z siłą wirtuoza umie sytuacjom nadawać najrozmaitsze i potężne znaczenia. Jeśli(co jest pewnikiem), literatura i dramat są odzwierciedleniem społeczeństwa i jego jakości moralnej – to dreszcz
- ↑
Honoré Gabriel Riqueti de Mirabeau - patrz artykuł w Wikipedii.
- ↑ Soutiens cette tête c’est la plus forte en France. - Wesprzyj tę głowę najwyższą we Francji.
- ↑ Le roi de France ne venge pas les injures du duc d’Orléans! - Król Francji nie pomści zniewagi księcia Orleanu!
- ↑ Soirrés d’orchestre. [Tzn. Wieczory orkiestrowe, autor przetłumaczył ten wieczór: „Nowela przeszłości. 1555. – Pierwsza Opera.”, lwowski Ruch Literacki, nr 3 z 15 I 1876.]
- ↑ Jeanne Sylvanie Arnould-Plessy - patrz artykuł w angielskiej wersji Wikipedii.
- ↑ Guillaume Victor Émile Augier, znany jako Guillaume lub Émile Augier - patrz artykuł w angielskiej wersji Wikipedii.
