wszyscy oddają cześć bogini Hertha[1], to jest ziemi, matce powszechnej, rozumiejąc, że się ona wdaje w sprawy ludzkie, i z kraju do kraju przechodzi się. Jest na wyspie oceanu gaj święty[2], gdzie ukazują rydwan kapą przykryty, którego samemu tylko popu godzi się dotknąć. Ten gdy poczuje, że bogini miejsce swoje osiadła, zakłada parę jałowic, i idzie pozad z wielkiem uszanowaniem. Którekolwiek miejsce przechodem swoim lub gościną uraczy, tam świątki, tam wesołe rozrywki. Ustają wojny, nie błyska oreż, wiszą w zamknięciu bezczynne żelaza, i dotąd tylko panuje ulubiony pokój, póki tenże pop sytej obcowaniem ze śmiertelnemi bogini, do swojej świątnicy nie odwiezie. Po tej wędrówce myją powóz, kape, i samo, jeśli temu dasz wiarę, bóstwo, w tajemnem jeziorze[3], które natychmiast pożera zażytych do posługi niewolników[4]. Ztąd w gminie ukryta bojaźń i święta niewiadomość tego, co sama tylko śmierć objawia.
XLI. Ta tedy część Swewów ciągnie się w głąb Germanii[5]. Bliżej ku nam (że się teraz Dunaja, jak pierwej Renu trzymać będę) mieszkają Hermundurowie[6],
- ↑ Dotąd Niemcy nazywają ziemię w swoim języku Erde. We wszystkich prawie narodach był ten zabobon, że ziemię, jako żywicielkę i matkę wszystkiego tworu czcili.
- ↑ Niektórym zdaje się, że ta wyspa jest Rugią. Podobniejsza jednak do prawdy, że tu mowa o wyspie przy ujściach rzeki Elby, dotąd nazwanej Helgoland czyli Heligeland, to jest święte miejsce.
- ↑ Jakby się obcowaniem ludzi zakurzyła
- ↑ Topili popowie tych nędzników, żeby ich szalbierstwa nie wydali.
- ↑ Ku północy i po nad morzu.
- ↑ Niektórzy z pisarzów niemieckich twierdzą, że ten naród Germanów nazywał się dla męstwa w ich języku Heermanner, które nazwisko Rzymianie przewrócili na Hermundurów. Mieszkali między rzekami Salą, Elba i Bojohemum, teraz czeskiem królestwem, gdzie teraz Woigtlandya, Saxonia, część Misnii i Frankonii. Potem gdy Markomanowie po wygnanych Bojach przez Maroboda króla, opanowali Bojohemum, Hermundorowie ich siedliska do swoich przydali, i tam nazwisko narodowe Swewów z sobą wnieśli. Kraj ten dotychczas nazywa się Svevia, to jest Szwabska ziemia.
