Strona:PL Tacyt - Germania.pdf/12

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
GERMANIA.[1]

I. Germanią wszystkę[2] od Gallów, Retów i Pannonów Ren z Dunajem, od Sarmatów i Daków gó-

  1. Kraje od Łacinników nazwane Germania, my Polacy zowiemy Niemcami, niemiecką ziemią. Zdawało się nam jednak zostawić to pierwiastkowe Germanów nazwisko w tłómaczeniu, jako starożytnością poświęcone, a w onym wieku tak wszystkim pisarzom łacińskim jak i greckim zwyczajne. Wszak i Francuzi, lubo w potocznej mowie, owszem i w pismach swoich, ten kraj i naród oznaczają przez te słowa: l’Allemagne, les Allemans, wszelako tłomacząc spółczesnych dawnym Niemcom pisarzów, używają tych wyrazów: la Germanie, les Germains. Alemanowie i Nemetowie, od których u nas niemieckie nazwisko początek wzięło, byli Germanami, to jest cząstkami tego wielkiego a da różne ziemie i powiaty podzielonego narodu, powszechnem imieniem Germanii oznaczonego; błądziłby jednak, ktoby powszechność Germanów, szczególnemi tychże Germanów nazwiskami wyrażał, gdzie idzie o powszechny opis całego narodu, do którego dawniej samo tylko imie Germanów było przywiązane. Rzecz prawdziwa, iż teraz jak my Polacy całą dzisiejszą Germanów ogólność Niemcami w naszym języku zowiemy, tak ich Francuzi Alemanami, owszem teraźniejsi Niemcy sami siebie Tejczerami zowią. Wszakże ponieważ obecne języki europejskie tak jak i narody są świeższe, zostawić przynajmniej starożytności należy tę powagę, abyśmy jej dzieje i wyrazy w swojej całości i w istocie zachowali. Odmieniły wieki w postępie swoim mowe, narody i obyczaje ludzkie. Któżby z Polaków tłómacząc wojny Rzymianów z Gallami, z Dakami, Sarmatami, Kartagińczykami, śmiele mógł napisać, że Cezar bił Francuzów, Trajan Włochów shołdował, Konstanty potłumił Polaków, a Scypion Saracenów? Zostawiliśmy zatem w tlómaczeniu naszem starożytnym Germanom starożytne ich nazwisko.
  2. Tacyt używa wyrazów, Germania omnis, to jest, jaka