sięciu franków, trzyma się jej dosłownie i bezmyślnie w przedmiocie, który, zważywszy czczość obyczajów dziewiętnastego wieku, jest może najważniejszy dla ich szczęścia.
Nie może być rozwodów, bo małżeństwo jest tajemnicą mistyczną, i jaką tajemnicą? obrazem połączenia Chrystusa z Kościołem. I cóżby się stało z tą tajemnicą, gdyby Kościół[1] był przypadkiem rodzaju męskiego[2]? Ale dajmy pokój zabobonom, które zanikają[3]; przyjrzyjmy się jedynie temu osobliwemu widowisku: korzeń podcięty toporem śmieszności, ale gałęzie kwitną dalej. Wróćmy do obserwacji faktów i ich następstw:
U obu płci, od sposobu w jaki się zużyło młodość, zależy los starości; dla kobiet staje się to prawdą wcześniej. Jak przyjmuje świat kobietę czterdziestopięcioletnią? W sposób surowy i raczej niższy od jej wartości;.schlebia im w dwudziestym roku, rzuca je w czterdziestym.
- ↑ Po łacinie Ecclesia, po francusku l’Eglise, są rodzaju żeńskiego. (Przyp. tłum.).
- ↑ Tli est Petrus et super hanc petrum
Aedificabo Ecclesiam meam.
(Patrz: de Potter, Historja Kościoła). - ↑ Religja jest to sprawa między każdym człowiekiem a Bogiem. Jakiem prawem wciskacie się między Boga a mnie? Pełnomocnika, w myśl społecznego kontraktu, biorę jedynie dla rzeczy, których nie mogę załatwić sam.
Czemu Francuz nie miałby opłacać swego księdza, jak swego piekarza? Jeżeli mamy w Paryżu dobry chleb, to dlatego że Państwo nie wpadło jeszcze na myśl bezpłatnego rozdawania chleba i wzięcia wszystkich piekarzy na swój żołd.
W Stanach Zjednoczonych, każdy opłaca swego księdza; panowie ci zmuszeni są mieć jakieś zasługi, a sąsiad mój nie pokłada szczęścia w tem, aby mi narzucić swego księdza (Listy Birkbeka). Cóż się stanie, jeżeli będę miał przekonanie, jak nasi ojcowie, że proboszcz jest cichym wspólnikiem mojej żony? Zatem, o ile nie zjawi się jaki Luter, nie będzie już katolicyzmu we Francji w r. 1850. Religję tę mógł ocalić w r. 1820 jedynie p. Grégoire: widzicie jak się z nim obchodzą! (Przyp. autora; słowa: ksiądz, ojcowie, żona, Francja, są w oryginale zaznaczone pierwszą literą i wykropkowane).
