Lecz minęły Zygmuntowskie czasy. Już za Batorego kaolicyzm zaczął się ruszać. Sprowadzeni 1566 r. przez kardynała Hozyusza Jezuici obejmowali kierunek szkół, wdzierając się układnością, gładkimi obyczajami i pobłażaniem w łaskę możnych i zadziwiając zarazem Polaków głęboką nauką i świetną wymową, jaką się odznaczali Herbest, Wujek, Skarga, Bierkowski, Sarbiewski. Biegli w rozumowaniu i bystrego pojęcia wyzywali dyssydentów do walki na słowa, w któréj często zwyciężali, czém tak opanowali umysły, że większa część innowierców szybko porzuciła odszczepieństwo. Znaczne zwycięstwa zawdzięczali i téj głównie okoliczności, że reformacya w Polsce nie była tyle skutkiem głębokich przekonań religijnych, ile chwilową fantazyą łaknącéj wolności w życiu publiczném i duchowém szlachty. Wielki téż wpływ na zwrot rzeczy w Polsce wywarło wygaśnięcie możnych rodzin dyssydenckich jak Krotowskich, Ostorogów, Górków, powrót na łono kościoła katolickiego Radziwiłłów, Le-
Strona:PL Stanisław Karwowski - Kronika miasta Leszna.djvu/033
Ta strona została przepisana.
III.
Upadek Leszna.
Zwrot w pojęciach religijnych w Polsce. Odjęcie kościoła Braciom Czeskim. Przywilej z r. 1652. Położenie dyssydentów polskich. Zburzenie Leszna 1656 r.
