Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz - O Czystej Fromie.pdf/32

jak korkociągi. Tych zadowolnić jest równie trudno, jak realistów normalnych. Oba te gatunki ludzi nie szukają wrażeń artystycznych, tylko normalnych, lub nienormalnych wrażeń życiowych. O ile nie zadowolni ich cyrk, połykacze wężów i inni sztukmistrze, muszą oni pozostawać nienasyceni. Może nasycą się kiedyś we śnie, o ile los pozwoli im przyśnić zadawalniającą potworność.
 Przy sposobności można załatwić jeszcze jedno nieporozumienie. Skonstatowaliśmy, że dzieło sztuki musi powstać w związku z całością psychiki tworzącego, że wszystkie jego myśli, uczucia i wyobrażenia wchodzą w skład dzieła, jako element jako taki nieistotny, ale konieczny. Związek treści życiowych z Czystą Formą jest daleko ściślejszy w poezji i teatrze, niż w innych sztukach, ponieważ w sferach tych elementy uczuciowe nie są podane w formie nieokreślonej, jak w muzyce, a treść znaczeniowa daleko silniej akcentuje pierwiastki życiowe niż n. p. kształty wyobrażane na obrazach. Następnie wskutek tego, że na tle nienasycenia formą, rzeczywistość deformuje się dla celów kompozycyjnych, deformacja ta daleko silniej rzuca się w oczy w poezji i w teatrze jako logiczne i życiowo niezwykłe, a nawet bezsensowne kombinacje słów i sytuacji, niż n. p. dziwność uczuć w muzyce, a nawet deformacja w malarstwie. Oczywiście w teatrze, gdzie perwersja artystyczna jest tak ściśle związana z życiową, przezwyciężenie stanowiska życiowego jest najtrudniejsze. Jeśli tam, gdzie zwykliśmy oglądać najnormalniejsze życie zobaczy-