Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Teatr.djvu/181

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

niu od sensu życiowego tracą swoje formalne znaczenie jest zupełnie niesłuszny i polega na niezrozumieniu mojej teorji, której »nowością« jest właśnie ujmowanie elementów znaczeniowych słów i zdań, ruchów i działań, jako elementów artystycznych t. zn. mogących tworzyć bezpośrednio działające konstrukcje, wywołujące niezależnie od sensu logicznego i życiowego — spotęgowane uczucie jedności osobowości, uczucie metafizyczne. Kto nie rozumie mojej teorji w stosunku do poezji, ten à plus forte raison nie rozumie jej w stosunku do działań na scenie.
Podobnie jak mamy słowa o określonem znaczeniu i związek znaku ze znaczeniem nazywamy pojęciem, tak samo mamy ruchy o określonych znaczeniach, które nazywamy działaniami. Sądziłem, że zaznaczając analogję między słowami i zdaniami, a działaniami dałem do zrozumienia o co mi chodzi. Ponieważ to sformułowanie okazało się niewystarczającem, postaram się jeszcze raz sprecyzjować moją teorję w stosunku do działań. Podobnie jak słowa o nieokreślonem znaczeniu i kombinacje słów, symbolizujące logicznie sprzeczne ze sobą znaczenia, lub całe zdania, nie posiadające określonego sensu logicznego i życiowego, tak samo mamy ruchy nic określonego nie wyrażające, których kombinacje stanowią to, co nazwałem kiedyś Czystą Formą w tańcu, w przeciwieństwie do tańca, którego główną wartością jest ilustrowanie jaknajdobitniejsze określonych stanów psychicznych. Oczywiście i w jednym i w drugim wypadku możemy mieć Czystą Formę — wszystko zależy od proporcji danych, podobnie jak w obrazach. Tem, czem w słowie i w zdaniu będzie dźwięk, będzie w ruchu i działaniu zmienny obraz wzrokowy. Elementy: zmysłowy i znaczeniowy stanowić będą złożony element artystyczny, o możliwości zmiennej proporcji swych składowych. Podobnie jak nie każda rozbabrana masa