Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/36

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

profile, poczem estetyczne zadowolenie polega na przedstawianiu sobie całości przy pomocy bezpośredniego widzenia jednego tylko z tych profili. Ale jest to już praca bardziej intelektualna, opierająca się do pewnego stopnia na wyobrażeniu sobie oderwanej bryły przy pomocy czuć muskularnych, które ona może sugestyonować.
Rzeźba, niezależnie od tego czy wyobraża przedmioty rzeczywiste, czy też przedmioty te użyte są w niej dla „alegoryi dynamicznej“ (pojęcie wprowadzone przez Augusta Zamoyskiego we wstępie do katalogu II-giej wystawy formistów w Warszawie, które zdaje się być analogicznem do pojęcia napięcia kierunkowego, wprowadzonego przez nas do teoryi malarstwa), jest sama przedmiotem w rzeczywistej przestrzeni. Nie jest ona, jak obraz na płaszczyźnie, wyrwaną jakby, przez ramę odgraniczającą, z liczby wszystkich innych przedmiotów, jako coś od nich zupełnie różnego[1].
Przedmiot w rzeźbie występuje jako taki, nawet wtedy, jeśli jest użyty jako „alegorya dynamiczna“. Przedmiot i Czysta Forma związane są w jedność więcej w rzeźbie niż w malarstwie, ponieważ pierwszy nie tylko występuje w częściach

  1. Z czego nie trzeba wyciągać wniosku że każde „coś“ płaskie i od wszystkiego odgraniczone jest dziełem sztuki. Mowa tu jest o zamkniętych w sobie kompozycyach,