Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/31

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

jest uwydatnioną ze specyalnym akcentem. Oczywiście realizm sam przez się w czystym stanie, wyklucza zupełnie Czystą Formę. Inne kierunki mogą być kombinacyą i jednych i drugich elementów, co się najczęściej zdarza.
Kryteryum ocenienia doskonałości dzieła sztuki, które podaje Chwistek, a mianowicie to, że w doskonałem dziele typy powyższe nie mogą być pomięszane, można zastąpić pojęciem ujęcia formy, jednolitego dla danego dzieła, nie implikując przez to pojęcia „różnych sposobów odtwarzania przedmiotów“. System Chwistka tem bardziej jest mylący, że szatańska zaiste odpowiedniość, którą odkrył uczony ten między poglądami w filozofji, a różnem pojmowaniem przedmiotów, nadaje systematowi temu prawdziwie demoniczny urok, podobny temu jaki miał dla Keplera sposób rozmieszczenia planet w systemie słonecznym. Ale według nas, w pierwszym przypadku jest to tak samo nieistotne, jak się okazało w ostatnim.
Mówiąc o formie i nie różniczkując tego pojęcia narażają się teoretycy formizmu znowu na te bezpłodne i do wściekłości doprowadzające dyskusye o niepotrzebnie zdeformowanych przedmiotach. Dając nowe pojęcie formy, jedynie adekwatne według nas z rzeczywistością artystycznej twórczości, pojęcie równoznaczne z konstrukcyą form na płaszczyźnie czyli kompozycyą albo Czystą Formą, odrazu