Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Nowe formy w malarstwie.djvu/007

gólnego, w mniejszym lub większym stopniu wyraźności, w stosunku do jego miejsca w hierarchji istnień, pewne następstwa jakości oderwanych nie będą dowolne, tylko konieczne; pewne pojęcia powstać muszą, jako implikowane przez sam fakt istnienia. Do pojęć takich należą np. pojęcia: Istnienia, Czasu, Przestrzeni, liczby, ja, przedmiotów i t. d. Stworzenie systemu takich pojęć, koniecznych do przyjęcia dla każdego Istnienia, systemu, przy pomocy którego możnaby opisać granice Tajemnicy Istnienia, implikowanej dla każdego Istnienia Poszczególnego jako trwania, przez ograniczoność jogo w nieskończonej formie, jest zadaniem filozofji. Życie i nauki, ograniczone w swych wynikach bardziej niż się to niektórym wydaje, dostarczają pojęć dla metafizyków i forma ich wyrażenia się i zbliżenia się w opisie do prawdy jest zależna od bogactwa pojęć, znajdujących się w danej chwili w obiegu, o ile nie chcą oni tworzyć nowotworów pojęciowych, których przyjęcie nie jest usprawiedliwione koniecznością.  Systemy pojęć, uwzględniające jedną jedynie stronę dwoistości istnienia i starające się tą jedną stroną całość istnienia opisać, muszą być błędne. Systemy zaś, w których mniej lub więcej dokładnie określone zostaną granice tajemnicy, z uwzględnieniem dwoistości istnienia, będą wyrazami Prawdy Absolutnej, która test jedna, ale może być, zależnie od ilości, wyboru i porządku impłikacji pojęć i twierdzeń, mniej, lub więcej doskonale wyrażona. Tajemnicą Istnienia jest jedność w wielości i nieskończoność jego, tak w małości, jak i w wielkości, przy jednoczesnej koniecznej ograniczoności każdego Istnienia Poszczególnego.
 Jedność naszego „ja“ jest faktem tak samo bezpośrednio danym, jak każda jakość pojawiająca się w naszem trwaniu. Wszelkie systemy, w których jedność, jako taka, jest nie przyjęta, nie są w stanie zdać sprawy z trwania, stojąc ściśle na przyjętem stanowisku, — jak to mamy np. u Macha — i prowadzą do zamaskowanego wprowadzania tej jedności pod postacią pojęć, implikujących te problemy, których się chciało uniknąć. „Die Welt ist eine zusammenhängende Masse der Empfindungen im „Ich“ nur starker zusammenhängend“ mówi