Przejdź do zawartości

Strona:PL Sofokles - Antygona (Kaszewski).djvu/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Wówczas, siostra obudwu, Antygona, postanawia nie zważać na ten zakaz, obrażający uczucia rodzinne i Polinika choć potajemnie przykryć ziemią, odbywszy wprzódy należne zmarłym obrządki. Lubo młodsza jej siostra Ismena odradza jej spełnienie tego niebezpiecznego przedsięwzięcia, ona z sercem nieulękłem przywodzi je do skutku. Schwytana i stawiona przed Kreonem, nie zapiera się czynu bynajmniej, lecz przeciwnie wyznaje, i wiedziała o zakazie, wydanym przez władcę, lecz za ważniejsze nadeń poczytywała niepisane prawo obyczajowe, nakazujące cześć zmarłym. Kreon, pomimo wstawiennictwa, wniesionego za Antygoną przez swego syna Hemona (Hajmona), który był jej narzeczonym, uważa za swój obowiązek ukarać przestępczynię i każe ją żywcem zamknąć w pieczarze grobowej.
Wówczas występuje wieszczbiarz Tyrezyasz (Tejresias) i zapowiada karę, mającą spaść na króla za jego postępek, za znieważenie prawa bogów podziemnych, roztaczających opiekę nad zmarłymi. Zapóźno Kreon objawia żal; przybywszy do pieczary, już widzi Antygonę umarłą a syna swego przebijającego się mieczem. Za powrotem do domu dowiaduje się, iż żona jego Eurydyka również śmierć sobie zadała. Życie wśród rozpaczy stanie mu się męką najsroższą.
Do tej zasadniczej osnowy niewiele dodał Sofokles szczegółów zewnetrznych, ale wszystkie charaktery pogłębił; a mistrzowskiem rozwinięciem kollizyj stworzył jedno z największych arcydzieł poezyi.

Układ „Antygony“ i charakterystyka osób.


„Antygona“ jest arcydziełem harmonijnej budowy dramatycznej. Układ jej — prosty, lecz w każdym swoim szczególe świetnie umotywowany wewnętrzną koniecznością rozwoju charakterów i sytuacyj. Trzynaście artystycznych cząstek, spójnie ze sobą złączonych, wytwarza tę wspaniałą, podziwu godną całość. Są to: 1) prolog, 2) parados, 3) pierwsze epejsodyon, 4) pierwsze stasimon, 5) drugie epejsodyon, 6) drugie stasimon, 7) trzecie epejsodyon, 8) trzecie stasimon, 9) czwarte epejsodyon, 10) czwarte stasimon, 11) piąte epejsodzon, 12) orchestikon czyli tańce Chóru, 13) egzodos. Przytem dodać należy, iż początek czwartego epejsodyonu i koniec