Strona:PL Smolka O zaginionej tragedyi Owidyusza.pdf/33

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wdopodobnie nie więcej jak 5 aktów, taką bowiem objętość dla tragedyi przepisuje Horacy, który jest wyrazem ówczesnych prądów estetycznych w literaturze, w liście „De arte poetica“ w słowach następujących:

„Neve minor neu sit quinto productior actu,
Fabula, quae posei volt, et spectanda reponi“

O ile chodzi o różnice, jakie mogły zachodzić między omawianemi tragedyami — to można przyjąć na pewno, że: a) U Owidyusza nie było na początku tragedyi modlitwy Medei do bogów małżeństwa i zemsty — jakto ma miejsce u Seneki — bo u Owidyusza Medea w prologu przeczuwa wprawdzie, ale jeszcze nie wie o związku ślubnym między Jazonem a Kreuzą, a dowiaduje się o nim dopiero od starszego syna swego; b) Owidyusz nie rozwodził się szeroko nad przygotowaniami Medei w celu dokonania zbrodni. a już wcale nie przedstawiał wstrętnej sceny, w której Medea gotuje rozmaite zioła trujące, bo temu sprzeciwiał się duch czasu, w którym podobne sceny raziłyby jeszcze zmysł estetyczny Rzymianina. Takie rysy spotykamy dopiero u poetów późniejszych, od Seneki począwszy, np. w „Farsalii“ Lukana, gdzie mamy opis wstrętnych praktyk wróżki Erichto. Z tego samego powodu możemy na pewno przyjąć, że i scena mordowania dzieci prawie w obliczu Jazona, którą znajdujemy u Seneki, tu nie mogła mieć miejsca. To przypuszczenie nasze w tym względzie zyskuje nawet prawie powagę pewnika wobec oczywistego świadectwa Horacego, który wyłuszczając w swym „Liście do Pisonów" zasady estetyczne swych czasów (a więc i czasów Owidyusza) pisze, co następuje[1]:

„Aut agitur res in scaenis aut acta refertur;
Segnius irritant animos demissa per aurem,
Quam quae sunt oculis subiecta fidelibus et quae
Ipse sibi tradit spectator: non tamen intus
Digha geri promes in scaenam, multaque tolles
Ex uculis, quae mox narrer facundia praesens:
Ne pueros coram populo Medea trucidet
Aut humana palam coquat exta nefarius Acreus,
Aut in avem Procne vertatur, Cadmus in anguem.
Qnodeumqne ostendis mihi sic, incredulus odi.

  1. 179—188