Strona:PL Smolka Konstytucya beocka.pdf/5

cej, tj. z lat: 396 i 395, nie podają nam niestety żadnych szczegółów w tym zakresie. Wobec tego aż do odkrycia naszego papyrusu jedynem źródłem literackiem naszych wiadomości o ustroju Beocyi był Tukidydes. Podkreślam te słowa: »jedynem żródłem literackiem«, bo garść szczegółów w tej dziedzinie jest nam znana z monet beockich, którym poświęcił specyalną monografię Anglik Head (»History of the Coinage of Beotia« Londyn 1881). One to pozwalają nam poznać rozmiary związku beockiego, począwszy od wieku VI. 2 nich dowiadujemy się więc, że w latach: 600–550 wszystkie miasta beockie mają jednolitą monetę bez oznaczania nazw poszczególnych miast. Jedno tylko miasto Orchomenos ma swoje własne monety: W latach: 550–480 obok godła związku występują początkowe litery miast: Akrajfion, Koroneja, Haliartos, Mykalessos, Plateje, Tanagra i Teby. Z tego widzimy, że te miasta stanowią najstarszy zawiązek związku beockiego.
 O pierwotnej konstytucyi związku beockiego nie wiemy nic pewnego. Sakralnem środowiskiem związku była świątynia Pozejdona w Onchestos oraz świątynia itońskiej Ateny w Koronei. Wcześnie już prawdopodobnie zdobyły sobie Teby dominujące stanowisko; w każdym razie z końcem VI wieku Teby właściwie panują nad związkiem. Stądto Ateńczycy po wypędzeniu tyranów zawierają związek z Platejami, aby im zapewnić niezawisłość od Teb.
 Co się tyczy stosunków socyalnych, wiemy, że w Beocy występował silny kontrast między panującą szlachtą a szerokiemi masami ludności. Echo tych stosunków mamy już w »Έργα καί ήμέραι« (200–271). Kupcy i rzemieślnicy byli pozbawieni w Tebach wszelkich praw politycznych. Z Tukidydesa (VI. 93, 4) dowiadujemy się, że w V wieku w skład związku wchodzą: Teby, Haliartos, Koroneja, Kopaj, Tespie, Tanagra i Orchomenos. Widzimy tedy, że odpadły od związku: Plateje, Akrajfion i Mykalessos.
 Jakież tedy kwestye w zakresie konstytucyi beockiej rozjaśnia nam lub uzupełnia nasz papyrus?
 1) Przedewszystkiem co się tyczy owych czterech βουλαί w każdem z miast związkowych: Owóż Tukidydes (V. 38, 2) pisze o tem tak: »Οἱ βοιωτάρχαι ἐκοίνωσαν ταῖς τέσσαρσι βουλαῖς τῶν Βοιωτῶν ταῦτα, αἵπερ ἅπαν τὸ κῦρος ἔχουσι, καὶ παρῄνουν γενέσθαι ὅρκους ταῖς πόλεσι, ὅσαι βούλονται ἐπ’ ὠφελίᾳ σφίσι ξυνομνύναι«. Dotąd stosunek tych czterech rad do siebie był niejasny; przypuszczano, że te cztery rady odpowiadały czterem dystryktom miasta. Köhler w Sitzungsber.