Liściec jest zwierzęciem, które od dawna jest uważane za jeden z najpiękniejszych przekładów t. zw. „postaci i ubarwienia ochronnego”. Z powyższych uwag widzimy, że spłaszczona posiać liśćca pozostaje w ścisłym związku ze sposobem ruchu tego zwierzęcia. O barwie zielonej sądzono dawniej (2), że pochodzi ona od roślin, któremi się żywią larwy; jest jednak prawdopodobne, że zieleń liśćców powstaje podobnie, jak to opisał Przibram (21) u Sphodromantis bioculata. Za tem przypuszczeniem przemawiałby fakt, że obok zielonych znajdujemy czasem zupełnie żółte liśćce na tych samych roślinach. Związku zaś pomiędzy powstawaniem barwy zielonej i kształtu listkowatego trudno się dopatrzeć. Przeciwnie, taka sama zielona barwa, jaka jest u podobnych do liśćca samic, tworzy się też i u samców, wcale kształtem nie przypominających liści (zwłaszcza zaś Ph. siccifolium). Obie cechy, które razem wzięte nadają zwierzęciu podobieństwo do liścia, t. j. kształt spłaszczony i zielone zabarwienie, powstały widocznie z powodu działania różnorodnych czynników. Próby tłumaczenia t. zw. „postaci i ubarwienia ochronnego” jedną tylko przyczyną lub też szeregiem przyczyn, w jednym kierunku działających, uważamy za nierokujące nadziei rozwiązania sprawy po-wstawania tych zjawisk, a pod tym względem (cf. 25) zgadzamy się w zupełności z zapatrywaniami Wernera (32, 33). Stwierdzamy jednak, że liściec okazuje szereg wybornych przystosowań do życia nadrzewnego i nalistnego.
Larwy tego zwierzęcia z dawna były znane i podziwiane z powodu podobieństwa do kwiatów. Koningsberger (15) nazywa to zwierzę wędrownym kwiatem i podkreśla jego podobieństwo do storczyka; Shelford (24), Moulton (19), Lefroy (17) i inni (n. p. 5, 25) zgodnie oceniają to zwierzę jako jedno z najpiękniejszych i najbardziej interesujących, jakie wydała bujna przyroda podzwrotnikowa. Rozwój postembryonalny i życie tego zwierzęcia są też dość dobrze zbadane; cytowani autom wie nie spostrzegli jednak, że larwa Hymenopus ma zdolność do lotu spadochronowego.
Dorosła samica Hymenopus, posiadająca wybornie rozwinięte skrzydła, składa jaja w podłużnych, lekko żeberkowanych, z pie-
