Strona:PL Siedlecki - Spadochronowy lot niektórych owadów.pdf/22

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

po stronie brzusznej. Pierwsza para odnóży, wskutek wzdłużenia się pierścieni tułowia, wysuwa się dalej ku przodowi.
Lot takiej samicy, podczas jej spadania, nie różni się widocznie od opisanego powyżej lotu larw; naczęściej spada ona pionowo. lecz zwolnionym lotem; rzadziej widzieć można lot po linii śrubowej. Jest rzeczą charakterystyczną, że samice Ph. pulchrifolium nie rozwierają podczas spadania pierwszej pary skrzydeł i w czasie lotu używają wyłącznie płaszczyzn lotnych odnóży i odwłoku.
c) U samców zarówno Ph. pulchrifolium jak i Ph. siccifolium nie dostrzegłem lotu spadochronowego; mają one ogromne, błoniaste skrzydła jako wyborny aparat lutniczy. Rozszerzony odwłok zda się wydatnie pomagać podczas sterowania w powietrzu.
d) Samice Ph. siccifolium mają nieco odmienny sposób lotu. Z postaci (ryć. 11 i 13c) a także i porównania proporcyj ciała (tabela 3) widać, że te zwierzęta są dość ciężko i krępo zbudowane, a ich płaszczyzny lotne znacznie słabiej rozwinięte niż u poprzednio omówionego gatunku. Odwłok jest węższy i grubszy, a z odnóży tylko pierwsza para ma uda rozszerzone w szerokie płaty.
Samica Ph. siccifolium, puszczona wolno z wysokości 2 do 3 metrów, przedewszystkiem rozwiera nagle potężną pierwszą parę skrzydeł i trzyma ją, nieruchomo rozpiętą, ponad wązkiemi odnóżami drugiej i trzeciej pary. Silnie rozwinięte, sztywne i skórzaste a niezdolne do fruwania skrzydła, stają się nową płaszczyzną służącą wyłącznie do lotu spadochronowego, a wspomagającą i zastępującą słabo rozwinięte płaszczyzny lotne odnóży i odwłoku.
Z rozpiętemi skrzydłami spada taka samica po linii pionowej na podłoże, lecz chyżość jej upadku zmniejsza się bardzo znacznie. Nigdy nie widziałem lotu po linii śrubowej, ani też zmiany pionowego kierunku spadania na ukośny.
Podczas spadania odwłok zwierzęcia wygina się dość silnie ku górze (ryć. 13c); rozszerzenia udowe układają się pod bardzo ostrym kątem do osi ciała. Także i lekko sklepiona powierzchnia sztywnych skrzydeł jest nieco nachylona do osi ciała.


Zasada lotu spadochronowego jest bardzo podobna u wszystkich postaci liśćców. Te zwierzęta posiadają dwa systemy płaszczyzn