Strona:PL Schneider Zeus Melihios u Atenczykow.pdf/6

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.




Ζεὺς Μειλίχιος u Ateńczyków.
Napisał
Stanisław Schneider.

W sławnym ekskursie o zamachu Kylona na akropolę ateńską mówi Tucydydes (1, 126) o wyroczni, jaką ów możnowładca w Delfach otrzymał, by mianowicie podczas największej uroczystości Zeusa zdobył zamek ateński. Kylon czekał do igrzysk olimpijskich, gdyż jako zwycięzca w nich uważał je za największe święto Zeusa; a gdy nadeszły, wykonał zamach. Zapomniał jednak, że Ateńczycy największy obchód święcili na cześć Zeusa Mejlichiosa, t. zw. Διάσια, w czasie których lud wszystek poza miastem składał ofiary nie tyle krwawe, ile z krajowych plonów.
Podnieść należy u Tucydydesa dwukrotnie zaakcentowane największe święto ateńskie Zeusa Mejlichiosa (ἐν τῇ τοῦ Διὸς τῇ μεγίστῃ ἑορτῇ.. Διάσια, ἃ ϰαλεῖτα: Διὸς ἑορτὴ Μειλιχίου μεγίστη), które i Ateńczycy za takie. uważali i uznawała wyrocznia delficka. Słowa następne, bliżej określające to święto: ἔξω τῆς πόλεως, ἐν ᾗ πανδημεὶ ϑύουσι, πολλοί οὐχ ἱερεῖα, ἀλλά ϑύματα ἐπιχώρια — zdają się być późniejszą, z dobrego źródła płynącą glossą, jedynie co do wyrazu πολλοί niedokładnie przekazaną. Albowiem prawdopodobnie składali wszyscy, nie wielu, οὐχ ἱερεῖα, ἀλλὰ ϑύματα ἐπιχώρια. Co do tych swojskich ofiar panuje znaczna różnica zdań: jedni widzą w nich za scholiastą placki ofiarne, ulepione w postaci zwierząt (ϑύματα ἐπιχώρια, τινὰ πέμματα εἰς ξῴων μορφὰς τετυπωμένα) drudzy ofiarę z dymu kadzidłowego (Poll. 1, 26 : Θουϰυδίδης δ’ αὐτὰ [τὰ ἀρώματα] εἴρηϰεν ἁγνὰ ϑύματα πρὸς τὰ αἱμάσσοντα χαὶ σφαττόμενα).
To drugie przypuszczenie jest bliższem prawdy, choćby dlatego, że ϑύματα ϑύειν odpowiada zupełnie zwrotom u Herodota: ϑυμιᾶν ϑυμιήματα