ziemnego u starożytnych Greków i Rzymian (Ρια, Μήτηρ, Μεγάλη ϑεά, Magna Mater) łączono w stadło małżeńskie, jako Βασίλεια i Βασιλεύς, z Kronosem, którego nazwa, powstała z Karanos = Kojranos, stoi w styczności z mitem o królu wężów (por. postać mityczną węża świętego na Ukrainie: Caruz). Może więc nie za śmiałem będzie twierdzenie, że Rzepka = Ropucha, jako wcielenie podług wiary ludowej ducha ziemskiego, utrzymywała z wężem, duchem twórczym, stosunki, których owocem był syn ziemi i wody lub zimowego słońca, Ziemowit. Wszakże o matce Aleksandra Wielkiego przed przyjściem jego na świat, o Olimpiadzie opowiadano również, że wąż ma z nią stosunki[1]. W pojęciach ludu był to widocznie zaszczyt i odznaczenie dla Olimpiady czy Rzepki, bez ubliżenia dla Filipa lub Piasta, którzy mogli pozostać w prawdziwem czy urojonem mniemaniu, że są ojcami wielkich ludzi, zdobywców i bohaterów.
Teraz pojmiemy lepiej, dlaczego nie Piast Ziemowita postrzygł i nadal mu imię, ale boży wysłańcy: według podania bowiem nie on był ojcem potomka, którego Rzepka na świat wydała, lecz ten, w którego imieniu dwaj towarzysze postrzygli i nazwali przyszłego założyciela dynastyi i panującego rodu[2]. Mamy tu do czynienia z legendą, w której się mieści pierwotna filozofia i pogląd na świat ludowy; wobec niego już nie uchodzi z „mędrca szkiełkiem i okiem“ stawać na stanowisku skrajnego sceptycyzmu, „nie widzącego nie dokoła“, i utrzymywać, że „można całe to podanie, z wszelkiemi nazwami, począwszy od Popiela (nie popartego żadną dawną topograficzną nazwą polską), aż do Rzepki, jako najwierutniejszą bajkę śmiało odrzucić“[3]. Przeciwnie, trzeba w tem calem podaniu widzieć i uznać wielkiej ceny „wieść gminną", w której lud złożył „swych myśli przędze“, jeśli nie uczuć kwiaty“. Owszem, radbym przekonać drogą porównawczego studyum, które podjąłem, że sędziwego podania o Piaście, Rzepce i Ziemowicie wcale nie godzi się lekceważyć.
