Strona:PL Schneider W sprawie Piasta.pdf/11

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

piasty, widocznie chłopskim zwyczajem otrzymał swe osobowe imię, co twierdzę przeciw „zgodzie ogólnej“[1]. Na inne pole wkraczamy z jego synem, którego imię najstarsza kronika Galla podaje w formie: Semovith (str. 7 i 8). Analiza tej zagadkowej nazwy, do której przystępujemy, ulatwi nam zrozumienie przezwiska jego matki Rzepki =Rzepichy, które na koniec odkładamy.

2.

Wiadomo, że w początkowych dwóch rozdziałach zajmuje się Gall opisaniem równoczesnych postrzyżyn synów książęcych w domu Popiela i syna w chacie Piasta, któremu dwaj nieznajomi przybysze pośród cudownych zdarzeń przy uczcie, wyprawionej stosownie do przyjętego zwyczaju, włosy postrzygli i jako wróżbę przyszłości nadali imię Semowit (Ziemowit)[2]. Hiperkrytycyzm dzisiejszy stara się udowodnić, że w postrzyżynach nic pogańskiego nie tkwi[3]; mimo to jednak wykażę na obfitych przykładach z starożytności greckiej, że postrzyżyny były bardzo nawet rozgałęzionym obrzędem pogańskim.

Przejście chłopców do wieku dorastających młodzieńców święcono uroczyście w Atenach: nowozaciężni efebowie składali Heraklesowi ofiarę płynną, winem zaś ugaszczano przyjaciół; nadto strzyżono teraz włosy, które aż dotąd chłopcy długo nosili i poświęcano je Apollinowi, przyczem stawiano u drzwi domu gałązkę obwiniętą wawrzynu, ulubionego przez tegoż boga[4]. Ludzie, pragnący się wyróżnić, do Delf prowadzili swych

  1. Brückner tamże, str. 323: Że imienia osobowego Piast nie było nigdy, na to zgoda ogólna. Związek między Piastami a piastami i wozu, tkwiący w tradycyi, uprzytomnia tez anegdota, którą Słownik Lindego s. v. Piast przytacza: Dum de Piastis recensendis certaretur, Majoris Poloniae praefecti currus fortuito incendio consumptus est. Multi tune per jocum currum Piastosque exustos dicebant.
  2. Koniec rozdz. 2: Inito de more convivio et abundanter omnibus apparatis hospites illi puerum totonderunt eique Semovith vocabulum ex praesagio futurorum indiderunt.
  3. Zob. w rozpr. przytocz. Brücknera str. 335: W podaniu o Piaście zachodzi się jeden bardzo charakterystyczny szczegół, trącący niby pogaństwem, mianowicie postrzyżyny Semowita, chociaż..... nic pogańskiego w nim nie tkwi. — Mimo to pogańskości „Postrzyżyn u Słowian i Germanów“ obszernie dowiódł Karol Potkański w Rozpr. Wydz. hist.-filoz. Ak. Um. w Krakowie 1895, t. XXXII, str. 230—422.
  4. Hezych. s. V. οίνιστήρια Etym. M. p. 531, 53 s. v. Κορυϑάλη.