Strona:PL Projekt Konstytucji Państwa Polskiego.djvu/019

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
— XV —


rów. Wypływa to stąd, że projekt wychodzi z założenia, że powinien podawać nietylko ogólne zasady, lecz i szczegółowe przepisy dotyczące przeprowadzenia wyborów, aby w ten sposób. o ile to możliwe, usunąć wpływ administracji na przeprowadzenie wyborów, która najłatwiej może krępować swobodne wypowiedzenie się woli narodu. Tego samego również systemu trzymają się i ustawy wyborcze Anglji, Belgji i Włoch, które pod względem swych rozmiarów stoją już znacznie bliżej projektu Komisji Sejmowo-Konstytucyjnej.
Część członków Komisji wypowiadała się za rozbiciem projektu na dwie części: 1) ordynację wyborczą, zawierającą tylko główne zasady dotyczące prawa wyborczego, oraz 2) instrukcje wyborczą, zawierającą przepisy dla komisji przeprowadzających wybory. W tym wypadku właściwa Ordynacja Wyborcza uległaby znacznemu skróceniu i upodobniłaby się pod względem zewnętrznyrn do ustaw państw centralnych, jednak ostatecznie zwyciężyło zdanie przeciwne.
I zasadnicze artykuły projektu Konstytucji o składzie Sejmu, powtórzone w projekcie Ordynacji Wyborczej, i cały system przeprowadzenia wyborów, mający na względzie czystość tych wyborów, przyjęty przez Komisję S.-K., — są przejęte jaknajszczerszym duchem demokratycznym, i mają na względzie nieskrępowane wypowiedzenie się woli narodu Polskiego w dziele utworzenia własnego, najwyższego odrodzonego organu przedstawicielskiego i ustawodawczego.
Główne zasady dotyczące prawa wyborczego są powtórzeniem i rozwinięciem odnośnych artykułów projektu Konstytucji. Przedewszystkiem, w kwestji składu Izby Poselskiej projekt Ordynacji Wyborczej konsekwentnie rozwija art. 37 projektu Konstytucji, mówiący, iż Izba Poselska składać się będzie z posłów, wybranych w głosowaniu tajnem, bezpośredniem, równem i stosunkowem przez wszystkich obywateli płci męskiej od 25 lat wieku począwszy, zamieszkałych od trzech miesięcy w tej samej gminie miejskiej lub wiejskiej w chwili rozpisania wyborów. Wprowadzona w życie zasada powyższa daje głos najszerszym warstwom całego narodu.
Od głosowania są wykluczone osoby pozostające pod kuratelą, ubodzy utrzymywani w zakładach dobroczynności publicznej, osoby pozostające pod upadłością, oraz osoby karane sądownie za pewne rodzaje przestępstw, którym jednak pozostawiona jest możność re-