Strona:PL Platon - Dzieła Platona.pdf/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

systematu filozoficznego; wszystko w nim waha się; niezgodny, często sprzeczny sam z sobą raczéj był eklektykiem niżeli systematycznym filozofem.“ W takim prawie stanie była znajomość Platona aż do końca ośmnastego wieku. Wtenczas dopiéro Tiedemann w swoich treściach rozmów[1] i Tennemann w swoim systemacie filozofii Platońskiéj[2]rzucili niejakie światło, przy którém można było dokładniéj w Platonie dostrzedz Platona; jednak pochodnia która głównie naszego filozofa we właściwéj okazała postaci, należy do wypadków dziewiętnastego wieku, będących skutkiem wyższéj uprawy umysłowéj w Europie. Trzem mianowicie uczonym winniśmy te światło w jakiém dziś Platona widzimy. Schleiermacher, Ast, Socher przez krytykę dzieł Platona ułatwili nam poznanie i ocenienie jego filozofii. Schleiermacher idąc ku gruntowności i subtelności drogą dzisiejszéj nauki filologicznéj, zdolny przenieść się w odległe wieki i przejąć się ich duchem, aby dał poznać spółczesnym Platona, przedsięwziął nietylko nowe badania nad dziełami jego, ale nawet przekład tychże w własnym języku. Co wszystko uskutecznił z chwałą dla siebie[3]. Naprzód odsłonił główne pisma Platona, jedenaście rozmów: Phedr, Protagoras, Parmenid, Theetet, Sophista, Politik, Phedon, Phileb, Rrzeczpospolita, Timeus i Kritias, których dopełnieniem przez właściwość odpowiednią mowy, wspólny przedmiot, stósowną formę dialogiczną i układ, są: Laches, Charmides, Menon, Euthydem, Prawa, Lysis, Euthyphron, Gorgias, Kriton, Apologia, nie wszystkie mające jednakową autentyczność[4].

  1. Argumenta dialogorum Zweibrücken — 1786.
  2. System der Platonischen Philosophie — Leipzig 1795.
  3. Platons Werke — Berlin 1817, 18, 19 — 26.
  4. Reszta rozmów, które nie uznaje za prawdziwe, są: Kratyl, Symposion, lubo je później przyjął za takie Ast. Daléj odrzucił 12 następnych: Epinomis, Alcybiades I i II, Menexen, Hippias starszy i młodszy; Jon, Theages, współzawodnicy, Hipparch, Minos, Klitophon.