Strona:PL Platon - Biesiada Djalog o miłości.djvu/7

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

W „Biesiadzie“ po raz pierwszy przed oczyma duszy Platona wystąpiła tak jasno idea piękna, i słusznie utrzymuje Lutosławski, że: tak jak Fidjasz patrząc na ludzi, widział to, czego nikt przed nim nie dostrzegł: linje boskiej piękności, skażone ludzką niedoskonałością, idealną rzeczywistość, wyższą nad realne pozory, tak Platon, stopniowo przyzwyczajony do uogólnień, nagle wewnątrz swojej myśli spostrzegł Ideę Piękna, będącą pierwowzorem i przyczyną nietylko piękna plastycznego, lecz i wszelkiego innego piękna w czynach i uczuciach ludzkich. Ta idea nie miała dlań kształtów materjalnych, a jednak wydawała mu się piękniejszą i rzeczywistszą, niż wszystkie materjalne przedmioty“[1]

W „Biesiadzie“ określa Platon ideę piękna w przeciwstawieniu do pojedyńczych pięknych przedmiotów lub zajęć i nauk, do καλὰ σώματα, ἐπιτηδεύματα, μαθήματα[2] i nazywa ją αὐτο τὸ καλὸν,[3] dając jej za orzeczenie εἰλικρινές, καθαρόν, ἄμικτον.[4] To piękno samo w sobie jest wieczne, nie powstaje ani ginie, nie rośnie ani zanika, pozostaje zawsze sobie równem (μονοειδὲς, ἀειὄν).[5] Stosunek oddzielnych indywiduów, przedmiotów i t. d. do idei określa Platon przez uczestnictwo lub udział ich w tej idei (μὲθεξις), albo jak np. w Timeuszu, przez termin, zapożyczony od Pyta-

  1. Lutosławski. Platon, jako twórca idealizmu. Warszawa 1899 Str. 62.
  2. piękne ciała, zajęcia, nauki.
  3. piękno samo w sobie.
  4. czyste, przejrzyste, niezmieszane
  5. jednokształtne, zawsze istniejące.