Strona:PL Pierre Brantôme - Żywoty pań swowolnych Tom I.djvu/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

chów tej epoki. Na pierwszy plan występuje tak często wspominana przezeń świetna postać Franciszka I-ego (1515—1547). Był to roi gentilhomme, jak sam się nazywał, w całem tego słowa znaczeniu. Dworny, rycerski, miłośnik sztuk i wielbiciel kobiet, wprowadza w surowy i rubaszny obyczaj dawnej Francji pierwiastki galanterji i kultu kobiety. Król Franciszek wznosi szereg wspaniałych zamków w St. Germain, Chantilly, Chambord, Chenonceaux. Siostra króla, Małgorzata Nawarska, pielęgnuje, za przykładem brata, sztuki piękne i literaturę. Sama jest autorką słynnego Heptameronu, tak często cytowanego przez Brantôma, która to książka jest zbiorem opowiadań, wzorowanych w formie na nowelach Boccacia. Z życiem dworskiem w Pau, rezydencji Małgorzaty, ściśle się łączą tradycje rodzinne Brantôma: babka jego, Louiza de Daillon, była jedną z najzaufańszych dam dworskich królowej; matka, Anna de Bourdeille, występuje nawet w różnych nowelach Heptameronu jako współopowiadająca pod mianem Ennasuite, podczas gdy ojciec Brantôma, Franciszek, nosi w nich godło Simontaut.

Po Franciszku I-ym wstępuje na tron syn jego Henryk II (1547—1559). Wbrew panegirykom Brantôma, historja przedstawia go nam jako człowieka ponurego i ograniczonego, zamiłowanego jedynie w ćwiczeniach żołnierskich, które też stały się przyczyną jego śmierci[1]. Ożeniony z Katarzyną z rodu Medyceuszów, pozostawał

  1. Ginie w turnieju, ugodzony nieszczęśliwie kopją przez Montgommery’ego.