Strona:PL Najpiękniejsze myśli z pism Emanuela Kanta.pdf/10

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

znacznem z relatywizmem, z dowolnością i z anarchją ducha. Kant bowiem w podmiocie odróżnia dwie strony: jedna jest czysto indywidualna, zmienna — do niej należą nasze wrażenia i uczucia, sympatje i antypatje nasze; ale druga strona obejmuje to, co wszystkim podmiotom jest wspólne: prawa i formy, na których podstawie człowiek buduje sobie gmach świata rzeczywistego, przyrodę, a także świat piękna i dobra.
Taki pogląd poucza nas, że i w podmiocie jest coś wiecznego, niezmiennego, koniecznego, ulegającego prawu, coś, co może być naszem oparciem w życiu.
Duch krytyki, przenikający wszystkie jego dzieła, dodaje nam odwagi do roztrząsania rozumem wszystkich zagadnień, jakie nam mogą się nasuwać, ale uczy nas zarazem skromności. A wielką pociechę sprawia nam pogląd, że człowiek żyje w dwóch światach: w umysłowym świecie zjawisk wiedziemy byt doczesny, ale przynależność naszą do świata nadumy