Strona:PL Melchior Pudłowski i jego pisma.djvu/013

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

drukiem „Fraszek księgę pierwszą“. Był to ostatni fakt z działalności jego, o jakim posiadamy wiadomość. F. M. Sobieszczański twierdzi (Encyklopedya powszechna, XXI, 756), że Pudłowski umarł w roku 1588, ale zródła, na którem się oparł, nie przytacza[1].

Fraszki Pudłowskiego należą do najlepszych utworów jego, pomimo że w każdym calu przypominają wzory swoje — fraszki Jana Kochanowskiego, ale godne są stanąć obok nich ze względu na oryginalność i udatność, zarówno formy, jak i treści. Ogłoszona w druku „księga pierwsza“ zawiera ich 181[2]: reszta, jeżeli była, pozostała w tece autora i nie doczekała się wydania zapewne z powodu jego śmierci. Z tych 181 fraszek Nr. 85 jest przeróbką z Teokryta, trzy zaś (Nr.Nr. 139, 140, 141) tłomaczone są z greckiego. W układzie ich, tak samo jak u Kochanowskiego, zachowaną została umyślna chaotyczność, by nikomu nie dać podstawy do jakichkolwiek pewnych wniosków co do ich genezy lub czasu napisania. Co się tyczy ostatniej kwestyi, napewno można wskazać tylko krańcowe lata, w których Pudłowski pisał te fraszki: za pierwszą uważam fraszkę Nr. 11, napisaną z powodu „Satyra“ Kochanowskiego, a więc w końcu roku 1563, za ostatnie zaś — Nr.Nr. 167 i 168, pisane w roku 1585, w którym umarł Mikołaj Mielecki, wojewoda Podolski. Dwie trzecie wszakże ogólnej liczby musiały być skomponowane w latach 1564 — 1571, to jest w czasie pobytu Pudłowskiego na królewskim

  1. Zofia z Balina Pudłowska żyła jeszcze 10 września roku 1607, gdyż pod tą datą Zygmunt III pozwolił jej prawo dożywocia na wsi Zajączki przelać na syna Melchiora (Metr. kor., vol. 151, fol. 227). Melchior umarł w roku 1617, mając 36 lat, jak widać z panegiryku Andrzeja Jarochowskiego: „Łzy smutne na śmierć Melchiora Pudłowskiego pani Barbarze Pudłowskiej na utulenie żałości“ (Kraków, 1617). W roku 1609 Zajączki były oddane w dożywocie Kacprowi Pudłowskiemu i żonie jego Jadwidze z Giebułtowa (Metr. kor., vol. 154, fol. 43). W dokumentach z początku XVII wieku wspomniani są Krzysztof, Marcin i Stanisław Pudłowscy, ale niewiadomo jakie było imię ich ojca (Metr. kor, vol. 148, fol. 97, 261; vol. 153, fol. 483; vol. 162, fol. 133, 135; Muczkowski, Statuta, str. 261, 275).
  2. Numery kolejne fraszek dodane zostały przezemnie; do liczby 181 nie włączyłem tych trzech, które wydrukowane zostały na obu stronach karty tytułowej.