lutego 1867 r. zebranie statystyki całego wwozu i wywozu zboża, ziarna i mąki wszelkiego rodzaju w Zjednoczonem Królestwie od r. 1831 do r. 1866. Podaję poniżej wynik ogólny. Ilości mąki sprowadzone są do odpowiadającej im liczby kwarterów ziarna (patrz tablicę na str. 467).
Nadzwyczajna zdolność przemysłu fabrycznego do raptownego rozszerzania się i jego zależność od rynku światowego wywołują z konieczności produkcję gorączkową wraz z wynikającem z niej przepełnieniem rynków, których skurcz powoduje paraliż produkcji. Życie przemysłu przekształca się w szereg kolejnych faz średniego ożywienia, rozkwitu, nadprodukcji, przesilenia i zastoju. Niepewność i niestałość zatrudnienia, a przez to i bytu robotnika, będące następstwem produkcji maszynowej, stają się zjawiskiem normalnem wraz ze zmiennością faz cyklu przemysłowego. Z wyjątkiem okresów rozkwitu, między kapitalistami wre zażarta walka o przypadające każdemu miejsce na rynku. Miejsce to pozostaje w stosunku prostym do taniości wytworów. Wywołuje to nietylko rywalizację pomiędzy kapitalistami w stosowaniu maszyn ulepszonych, zastępujących siłę roboczą, i nowożytnych metod produkcji, lecz również w każdym cyklu przemysłowym nadchodzi punkt, gdy kapitaliści dążą do
słowem świata, charakter zaś kolonii zatraciły do tego stopnia, iż same prowadzą polityką ekspansji kolonialnej, K.].
Wywóz bawełny ze Stanów Zjednoczonych do Wielkiej Brytanji wynosił:
| w r. 1846 — 401.949.393 | funtów | w r. 1859 — | 961.707.264 | funtów | |
| w r. 1852 — 765.630.544 | „ | w r. 1860 — | 1.115.890.608 | „ |
Wywóz zboża i t. d. ze Stanów Zjednoczonych do Wielkiej Brytanii wynosił (w łatach 1850 i 1862) w centnarach angielskich:
| r. 1850 | r. 1862 | |
| Pszenica | 16.202.312 | 41.033.503 |
| Jęczmień | 3.669.653 | 6.624.800 |
| Owies | 3.174.801 | 4.426.994 |
| Żyto | 388.749 | 7.108 |
| Mąka pszenna | 3.819.440 | 7.207.113 |
| Gryka | 1.054 | 19.571 |
| Kukurydza | 5.473.161 | 11.694.818 |
| „Bere” czyli „Bigg” (orkisz) | 2.039 | 7.675 |
| Groch | 811.620 | 1.024.722 |
| Fasola | 1.822.972 | 2.037.137 |
| Ogółem wwozu | 34.365.801 | 74.083.351 |
