Strona:PL Luís de Camões - Luzyady.djvu/48

 (ok. 17). Król Sebastyan był po ojcu wnukiem Jana III, przezwanego Spokojnym, po matce zaś wnukiem Karola V.
 (ok. 19). Proteusz według Homera — starzec morski, wróżbita pasący Neptunowe cielęta czyli foki i mający dar przeobrażania się w różne postacie.
 (ok. 20). „Wnuk Atlasowy“ i t. d. — Merkury był synem Zeusa i Mai córki Atlasa, jednego z tytanów, który, po bezskutecznym szturmie przypuszczonym do niebios, skazany został na dźwiganie na swych barkach niebieskiego sklepienia.
 (ok. 26). Virlathus — pasterz luzytański — kierował pomyślnie powstaniem swego narodu przeciw Rzymianom (149—139 przed Chr.), lecz za sprawą Serwiliusza Cepiona został zdradziecko zabity, a Luzytania znowu do uległości zmuszona.
 (ok. 26) Sertoryusz — znany stronnik Maryusza, od roku 82 przed Chr. rządca Hiszpanii. Ogłoszony za banitę przez Sullę, Sertoryusz, stanąwszy na czele Luzytanów i garści wygnańców Rzymian, wielokrotnie pokonywał wojska rzymskie, aż przez własnego towarzysza i stronnika — Perpennę — na ucztę zaproszony 72-go roku, podstępnie zamordowany został. Wódz ten, dla obudzenia zapału w łatwowiernych mieszkańcach, chował białą łanię, która rozkazy bogów miała mu szeptać do ucha.
 (ok. 31). Nysa — miasto w Indyach — w starożytności tak zwane; dziś — Nagar.
 (ok. 33). Tangier — miasto Marokańskie, nad ciaśniną Gibraltarską leżące, w starożytności nazywało się Tingis.
 (ok. 35). Boreasz — wiatr północno-wschodni, wiejący od gór Trackich ku Helladzie, w mitologii uosobiony, jako syn Astreusza i Aurory a brat Zefira, Notusa i Hesperusa.
 (ok. 35). Auster czyli Notus — wiatr południowy — syn Astreusza tytana i Herrybei matki gwiazd.
 (ok. 42). Podczas wojny bogów z olbrzymami Wenus z synem ratowała się ucieczką. Nad brzegiem Eufratu, ścigana przez Tyfona, rzuciła się w fale, a dwie małe rybki na drugi brzeg ją i syna przeniosły. Przez wdzięczność bogini umieściła obie rybki na niebie, gdzie tworzą ostatnią konstelacyę Zodyaku.
 (ok. 43). Przylądek Prasso — obecnie Delgado.
 (ok. 46). Phaëton — syn Klimeny i słońca. — On i jego siostry Phaëtusa i Lampeja oznaczają światło. Phaëton zażądał od ojca wozu zaprzężonego w 4 konie, lecz kiedy jadąc na nim szerzył zniszczenie, przez Jowisza w fale Erydanu (Padus) strącony został. Siostry jego z żalu zamieniły się w drzewa wydające żywicę, a brat przyrodni (po matce) — w łabędzia.
 (ok. 51), Acheron — w mitologii greckiéj — rzeka podziemnego państwa Erebu, wpadająca do Styksu, przez którą Charon przewoził w łódce dusze umarłych do krainy cieniów — czyli piekieł.
 (ok. 53). Camoens, mówiąc, iż ojcem Mahometa był poganin a matką Hebrejka, chciał w ten sposób scharakteryzować religię mahometańską będącą mieszaniną podań żydowskich ze starożytnemi wierzeniami Arabii. — (Lamarre).
 (ok. 55). Hydaspes — rzeka w Indyach — dziś — Dżelem.
 (ok. 60). Turcy — panowie Arabii i wielu portów na morzu Czerwoném, — pokazywali się już w téj porze na wschodnich wybrzeżach Afryki (Lamarre).
 (ok. 73). Podanie mówi, że Bachus urodził się w Beocyi z Zeusa i Semeli, która przed urodzeniem dziecka umarła. Zeus niedojrzały płód umieścił