Strona:PL Luís de Camões - Luzyady.djvu/275

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

(ok. 26). Almeida pierwszy otrzymał tytuł wice-króla Indyj; zabrał on z sobą syna swego Lorenza, którego bohaterską śmierć, zarówno jak i wielkie czyny ojca, poeta opiewa. Almeida wracając do ojczyzny, zginął w zatoce Saldagna, koło Przylądka Dobréj Nadziei, gdzie majtkowie jego statku wszczęli kłótnię z krajowcami.
(ok. 30). Sceva — centurion rzymski w wojsku Cezara, gdy ten walczył przeciw Pompejuszowi. Lukan, opiewając bitwę pod Farsalem o bohaterstwie jego opowiada.
(ok. 35). Melik-Jar — wódz floty Kambajskiéj.
(ok. 36). Mir-Hocem — admirał egipski.
(ok. 33). Tristan da Cunha dowodził flotą, na któréj jechał Alfons Albuquerque, przyszły wice-król — następca Franciszka Almeida.
(ok. 45). Albuquerque, według kroniki Osoriusa, trzymał na statku kilka Indyanek wielkiéj piękności, bądź aby je ofiarować królowej Maryi, bądź w zamiarze ochrzczenia ich i następnie wydania za mąż za Portugalczyków. Kilku oficerów, podniecanych przez pewnego młodzieńca — Ruy Diaza, udało się w nocy na okręt, na którym znajdowały się branki; kiedy się to kilkakrotnie powtórzyło zawiadomiono wodza, który natychmiast Diaza powiesić kazał. Nie pomogły prośby ani groźby wspólników, karę spełniono; ale winowajcy oburzeni oczernili przed królem Albuquerque’a, jako okrutnika nadużywającego władzy, co mu wielce zaszkodziło.
(ok. 48). Aleksander Macedoński upodobał piękną Kampaspę i kazał Apellesowi odmalować jéj portret; ale spostrzegłszy, iż malarz sam się w niéj rozkochał, wspaniałomyślnie zaślubić mu ją dozwolił. (Lamarre.)
(ok. 48). Pantea, żona Abrodata, króla Suzyany, wpadła w ręce Cyrusa i została powierzoną dozorowi Araspa, który się chwalił, iż go wdzięk branki nie zniewoli. Stało się wbrew obietnicy, lecz Cyrus przebaczył winowajcy, siebie tylko o nieoględność oskarżając. (Lamarre.)
(ok. 49). Baldwin „Żelazne ramię“ — wykradł córkę cesarza Karola Łysego, słynną z piękności Judytę, ojciec wszakże przebaczył i nadał mu nowoutworzone margrabstwo Flandryi w 864 r. z tytułem dziedzicznego kraju lennego.
(ok. 50). Lopez Soarez był następcą Albuquerqu’a z tytułem jedynie rządcy, nie wice-króla.
(ok. 52). Diego Lopez Siqueira, zamianowany wice-królem po Soarezie, przez odnogę Arabską dotarł do Abisynii i zawiązał stosunki z Negusem, co ułatwiło Portugalczykom walkę z Egiptem i Wenecyą, zazdrośną względem ich powodzeń handlowych.
(ok. 52). Historya zna dwie królowe Etyopii tego imienia: jedną za czasów Augusta, pokonaną przez prefekta Petroniusza; drugą, która do państwa swego chrześcijaństwo wprowadziła. (Lamarre).
(ok. 56). Po śmierci Menezesa otwarto listy królewskie, zawierające na wszelki wypadek nominacyę przyszłego wice-króla. Okazało się, iż mianowanym został Piotr Mascarenhas, lecz ponieważ ten znajdował się za Gangiesem i — dopiéro za kilka miesięcy mógł wrócić — otwarto list drugi, w którym zastępcą naznaczony był Sampajo. Powierzono więc temu ostatniemu rządy, lecz po złożeniu przezeń przysięgi, iż za powrotem Piotra Mascarenhas w jego ręce władzę zwróci. Sampajo złamał przysięgę: nietylko władzy nie złożył, lecz jeszcze rywala swego wtrącił do więzienia. Oburzony tym postępkiem komendant twierdzy Cananor, Simon de Menezes, ułatwił więźniowi ucieczkę i powrót do Lizbony. Sampajo okazał się też dzielnym wojownikiem i dobrym administratorem, pomimo to nie uniknął kary; wezwany przed króla, był sądzony i skazany na wynagrodzenie pie-