Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/277

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nej chemicznej bierności przeważnej części nowych środków drażniących, pochłaniacze chemiczne bardzo prędko stałyby się niewystarczające, gdyby nie były zastępowane przez znacznie wygodniejsze pochłaniacze z węgla aktywowanego lub skombinowane pochłaniacze.

§ 131. Pochłaniacze węglowe.

Węgiel jako pierwiastek jest znany w trzech allotropnych postaciach: krystaliczna czyli djament, trwała, amorficzna — grafit i łatwo paląca się, amorficzna postać — zwykły węgiel, który powstaje w razie niezupełnego spalania organicznych substancyj. Ostatnia postać węgla, przedewszystkiem węgla otrzymanego przez spalanie krwi, kości i w nieco mniejszym stopniu materjałów roślinnych, posiada wyraźne właściwości mocnego środka absorbującego. Stosownie do tego używano oddawna węgla w technice (w cukrowniach, gorzelniach) do odbarwiania i pozbawiania zapachu rozmaitych płynów. Okazuje się, że w nie mniejszym stopniu węgiel jest zdolny do absorpcji z przedmuchiwanego przezeń powietrza całego szeregu domieszek, znajdujących się w stanie gazu lub par. W odpowiednich warunkach absorbuje on nawet wszystkie gazy, zatrzymując je tak mocno, iż taka absorpcja okazała się najskuteczniejszym zabiegiem celem otrzymania najdoskonalszej próżni w rurach roentgenowskich lub naczyniach Dewara.
Trzeba jednak żauważyć, że takie właściwości posiada nie każdy węgiel i że zwykły węgiel kowalski, a w większym jeszcze stopniu węgiel kamienny, są prawie zupełnie pozbawione tych cech. Dlatego do pochłaniania używano specjalnych gatunków węgla, przeważnie węgla pochodzenia zwierzęcego, oczyszczonego kwasami i powtórnie ogrzewanego. W ciągu ostatnich lat wojny (1917 — 1918 r.) jak również po wojnie wyjaśniło się jednak, że absorbujące właściwości węgla są zależne od całego szeregu specjalnych warunków. Najważniejszym z tych warunków jest temperatura, w której rozkłada się ogrzewana organiczna substancja. Jeżeli ten rozkład wykonano poniżej 600°C, powstały węgiel przybiera właściwości węgla aktywnego, wyżej od 600°C przybiera on cechy węgla inaktywnego, podobnego do grafitu.
Aktywny węgiel posiada wyraźną zdolność do absorbowania gazów i łatwo się utlenia. Dlatego jako materjał do pochłaniaczy węgiel będzie tem lepszy, im mniejsza jego część będzie w stanie inaktywnym.
Po drugie węgiel musi być czysty, t. j. nie zawierać żad-