pochłaniacze są czynne tylko wobec odpowiedniego rodzaju trucizn, pochłaniacze zaś drugiego rodzaju są prawie uniwersalne. Dlatego pochłaniacze chemiczne mają teraz znaczenie tylko w wyjątkowych wypadkach, jak np. pochłaniacze z hopkalitem przeciwko zatruciom CO.
Do czasu wprowadzenia węglowych pochłaniaczy lub raczej do wynalezienia odpowiednich sposobów aktywacji węgla, używano wszędzie chemicznych pochłaniaczy, częściowo z domieszką nieaktywowanego węgla. Używanie węgla jako środka pochłaniającego rozpoczyna się od roku 1916 w postaci niemieckiego trójwarstwowego pochłaniacza, zawierającego oprócz węgla jeszcze chemiczne środki jak węglan potasu i urotropinę. Równocześnie prawie powstała rosyjska maska Kumanta-Zielińskiego z pochłaniaczem z czystego węgla. Aktywację węgla wprowadzili Niemcy w r. 1916.
Pochłaniacze chemiczne muszą zawierać dość złożone mieszaniny, żeby być w stanie przeciwdziałać nawet najpospolitszym środkom bojowym. Ponieważ pierwszym z tych środków był właśnie chlor, a w ciągu dalszego rozwoju walki chemicznej używano przeważnie kwaśnych substancyj lub takich, z których powstawały kwasy wskutek hidrolizy, zasadniczemi składnikami tych materjałów były po pierwsze tiosiarczan jako środek niszczący chlorowce, a po drugie zasady: wodorotlenek sodu, wapno sodowane, węglan sodu i węglan potasu. Tych środków używano w postaci domieszek do węgla drzewnego (w maskach niemieckich i rosyjskich) lub też drogą napojenia pumeksu i ziemi okrzemkowej (również w starych maskach niemieckich). Kiedy do chloru dołączył się fosgen, palit i superpalit, to pochłaniacze okazały się niewystarczające. Dlatego użyto nowych domieszek mianowicie sulfanilanu sodu, fenolanu sodu i przedewszystkiem urotropiny. Chloropikryna spowodowała dołączenie siarczynu sodu, mydła i oleju rycynowego. Kwas pruski był zwalczany przy pomocy soli niklu. Organiczne pochodne arsenu i arseniak próbowano zwalczać zapomocą nadmanganianu potasu.
Te rozmaite środki były albo podzielone pomiędzy kilku warstwami, z których składał się pochłaniacz, lub też tworzyły jednolite skomplikowane mieszaniny.
Mimo to, wobec wielkiej ilości środków bojowych i wyraź-
