Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/262

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nym okresie stosunkowej niewrażliwości na działanie H2S, stopniowo powstaje coś w rodzaju objawów anafilaktycznych. Tacy ludzie chorują bardzo ciężko nawet po działaniu stężeń przeciętnie zupełnie obojętnych.
Stopień jadowitości H2S w warunkach bojowych okazał się nieznaczny. Podczas, gdy fosgen i kwas pruski są bezwzględnie zabójczemi środkami nawet w stężeniach 0,1 lub 0,2 na M3, dla H2S, według wskazówek Lehmana, trzeba nie mniej od 1 — 1,8 na M3, a według danych innych autorów trująca właściwość tego środka jest jeszcze mniejsza, a mianowicie występuje dopiero w stężeniach ponad 2/M3, zaś natychmiastową śmierć wywołuje on tylko w stężeniu 3,5/M3. Podczas długotrwającego działania zauważono u ludzi zatrucia w stężeniach wyższych od 0,05 V % = 0,8/M3. Trzeba zwrócić uwagę, że dla H2S typowe jest nagłe przejście od stężenia nie wywołującego poważnych objawów do tych, które zabijają natychmiast wskutek paraliżu ośrodka oddechowego, co przypomina poniekąd kwas pruski. Granica ta waha się około 2/M3.
Co do właściwości fizyko-chemicznych to siarkowodór jest gazem bezbarwnym, mającym słaby, ale bardzo nieprzyjemny smak i wstrętny zapach, podobny do zapachu zgniłych jaj (jeszcze gorzej cuchną selenowodór i telurowodór). Jest on nieco cięższy od powietrza (c. g. 1,18), skrapla się pod ciśnieniem 1 atmosfery w temperaturze -61,6°C, a przy -86° zestala się. Dość łatwo rozpuszcza się w wodzie (1 obj. H2O pochłania w temperaturze 15° 3,50 obj. H2S).
Kwasy mineralne w większości wypadków rozkładają siarkowodór z wydzielaniem siarki. Z zasadami tworzy on siarczki, a przy nadmiernej ilości H2S, — wielosiarczki. Wielosiarczki stanowią oleiste płyny o wzorach H2S2, H2S3, które pod działaniem zasad rozkładają się nadzwyczaj łatwo z wydzielaniem siarki i H2S. Wielosiarczki były też proponowane do celów bojowych. W stężeniach czynnych H2S ma wyraźne właściwości drażniące i wywołuje nieżyt gardzieli i zapalenia spojówki, a długotrwałe działanie powoduje zapalenie oskrzeli i płuc. Objawów ze strony układu nerwowego w takich stężeniach nie zauważono. Charakterystycznem jest, że siarkowodór zupełnie nie posiada właściwości gazu niewdychalnego, pomimo tak wyraźnego działania na drogi oddechowe. Merkaptany, a przedewszystkiem tioetery posiadają wyraźniejsze właściwości drażniące, a tioetery nienasyconych rodników są jednemi z najczynniejszych lakrymatorów.