Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/248

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

środki typu kardolu i lakkolów, a również pewne syntetyczne związki, jak pochodne sulfo i izosulfocyanowe, oraz związki podobne do cedenitu. Są one bardzo mało zbadane.

ROZDZIAŁ XIII.
TRUCIZNY O DZIAŁANIU OGÓLNEM.


§ 115. Podział trucizn o działaniu ogólnem.

Działanie ogólne, to jest zdolność przenikania do wewnętrznego środowiska organizmu i wywoływania zmian w odległych od miejsca dostarczenia częściach organizmu, stosownie do właściwości organotropicznych, stanowi cechę charakterystyczną prawie wszystkich trucizn, z wyjątkiem tych tylko żrących związków, które wytwarzają raczej uszkodzenia fizyczne niż zatrucia chemiczne. Pomimo tego podział trucizn na trucizny ogólne i miejscowe jest zupełnie usprawiedliwiony. Zasadnicza różnica pomiędzy temi dwiema grupami polega na tem, że prawdziwe trucizny ogólne są zupełnie pozbawione zdolności do działania miejscowego. W większości wypadków jednak i tutaj mamy do czynienia nie z bezwzględnemi, a ze względnemi właściwościami i stopień przewagi tych albo innych zmian jest przedewszystkiem zależny od stężenia i od dawki odpowiedniej trucizny.
Według działań trucizny typu ogólnego mogą być:
1. truciznami krwi;
2. truciznami organów i systemów organicznych — nerwowego, nerek, serca, naczyń krwionośnych i t. d. zależnie od charakteru organotropizmu;
3. truciznami przemiany materji.
Jako trucizny bojowe, których zadaniem jest wywoływanie natychmiastowych zmian, mogą być użyteczne trucizny krwi i trucizny posiadające wyraźny organotropizm do organów życiowych — serca i systemu nerwowego, a przedewszystkiem ośrodka oddechowego. Treść działania takich trucizn nie jest jeszcze znana. Prawdopodobnie mamy tu do czynienia albo z niszczeniem wewnątrzkomórkowych fermentów, albo z głębokiemi zmianami chemicznemi ośrodka micelli.
Z tego punktu widzenia trucizny używane do celów bojowych dla ich właściwości trujących, ale niezdolne do wywoływania