Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/159

rozkładowi, lub pochłanianiu w ługu, co zmienia stężenie. Sposób ten jest jednak podstawą działania pewnych przyrządów ochronnych, których przeznaczeniem jest izolacja żołnierzy od zatrutej atmosfery w celach ratowniczych. W aparatach tego rodzaju jako źródło tlenu służy bomba ze zgęszczonym tlenem lub oksylit (nadtlenek sodu Na₂O₂) rozkładający się w obecności wody na tlen i wodorotlenek sodu. W pierwszym wypadku kwas węglowy jest pochłaniany przez specjalne pochłaniacze zawierające suchy wodorotlenek sodu, a w drugim przez sam oksylit.
 Aparaty respiracyjne drugiego typu są zbudowane dla warunków ciągłej wentylacji, t. j. ciągłego dostarczania nowych ilości świeżego powietrza i usuwania zużytego. Wszystkie teraźniejsze komory gazowe są tej budowy. Mają one dwie odmiany: w pierwszej powietrze wstępuje pod pewnem ciśnieniem, większem od atmosferycznego, zaś w drugiej powietrze bywa wyciągane z komory przy pomocy pompy ssącej i dlatego ciśnienie w nich jest zawsze mniejsze od atmosferycznego. Komory pierwszego rodzaju są bardzo użyteczne w badaniu silnych trucizn dla krótkotrwałych doświadczeń nad małemi zwierzętami. Drugiego rodzaju komory są zwykłemi aparatami do zasadniczych badań zarówno przemiany materji (znana komora Petenkofera i Foitego) jak też do badań toksykologicznych. Ponieważ ilości powietrza przechodzącego przez komorę tego typu są dość znaczne, w celach oszczędności urządza się rozgałęzienie prądu powietrza na dwa strumienie z których jeden, większy, idzie przez licznik (zegar gazowy) i zostaje wyrzucany nazewnątrz budynku laboratoryjnego, a drugi mniejszy podąża przez system pochłaniaczy i również podlega ilościowemu określeniu, co umożliwia dokładne ustalenie zawartości trucizny. Na tej podstawie są zbudowane zarówno stare aparaty Lehman’a, używane w czasach przedwojennych, jak i najnowsze przyrządy do badania chemicznych środków bojowych w Arsenale Edgewood i innych specjalnych zakładach. Należy zwrócić uwagę na określania ilości powietrza przechodzącego przez aparat zamiast zapomocą zwykłych gazomierzy, (zwłaszcza w aparatach z powiększonem ciśnieniem) przy pomocy zegarów gazowych odpowiedniej wielkości, lub wreszcie tak zw. flowmetrów, przyrządów tanich i prostych, bardzo użytecznych głównie do kontrolowania czynności aparatu. Flowmetr jest to wodny manometr, którego gałęzie w części górnej są połączone rurką ze środkiem o pewnem zwężeniu. Zależnie od oporu tej zwężonej rurki dla prądu powietrza, poziom wody staje się niejednakowym; a z róż-