których jest chwilowe odurzenie, utrata przytomności, głęboki sen z następnym powrotem do normy. Okazało się jednak, że nawet prawdziwe narkotyki, jak chloroform, nie są zupełnie obojętnemi, i że sposobność nagromadzenia się w znacznych ilościach wskutek rozpuszczalności w lipoidach jest zasadniczą cechą wielu trucizn o zupełnie innych sposobach działania na organizm.
Podstawą teorji Overtona-Mayer’a, mającej takie poważne znaczenie dla zrozumienia sposobu działania trucizn wogóle, jest znane prawo chemji fizycznej, według którego stężenie substancji, rozpuszczalnej w dwóch nawzajem nierozpuszczalnych lub mało rozpuszczalnych płynach, tworzących więc dwie oddzielne fazy, jak woda i olej, jest zależne od jej rozpuszczalności w każdym z tych płynów. Stężenie jest wprost proporcjonalne do tej rozpuszczalności. Okazało się, że zdolność wywoływania narkozy wzrasta równolegle do powiększenia rozpuszczalności w oleju i zmniejsza się równolegle do rozpuszczalności w wodzie. Naprzykład omówione stosunki dla alkoholów szeregu tłuszczowego są takie (doświadczenia na kijankach).
| Wzór | Rozpuszczalność | Stężenie narkotyzujące | |
| w wodzie | w oleju | ||
| CH3OH | ∞ | 1/50 | 16,04 |
| C2H5OH | ∞ | 1/1 | 12,4 |
| C3H7OH | 8/1 | 1/1 | 6,6 |
| C4H9OH | 1/12 | ∞ | 2,74 |
| — | — | — | — |
| C6H13OH | 1/2000 | ∞ | 0,04 |
Dla estrów etylowych homologicznych kwasów tłuszczowych mamy takie stosunki.
| Wzór | Rozpuszczalność | Stężenie narkotyzujące | |
| w wodzie | w oleju | ||
| C2H5CO2H | 1/1 | 4/1 | 5,18 |
| C2H5CO2CH3 | 1/15 | ∞ | 3,06 |
| C2H5CO2C2H5 | 1/50 | ∞ | 3,06 |
| C2H5CO2C3H7 | 1/200 | ∞ | 0,56 |
| C2H5CO2C4H9 | 1/500 | ∞ | 0,27 |
