Ta strona została przepisana.
że poięli te ſpoſoby do uczenia, legitimować śię powinni, kiedy o pozwolenie do ſtanu duchownego wſtąpić, albo Duchowni o Beneficium prośić będą.
11.
Kandydaći do ſzkoł wyżſzego Sląſka powinni bydź biegli w niemieckim ięzyku, albo śię nauczyć.
Względem zaś ſzkoł nauczyćielow, czyli Bakalarzow, ktorzy w tych ſtronach, gdźie polſki ięzyk zwyczayny ieſt, chcą bydź przyięći, powinni takich Dyrektorowie tych dwuch głownych wyżſzego Sląska Seminariow examinować, ieźli Kandydat niemiecki ięzyk tak w ſwoiey mocy ma, żeby w nim dźieći mogł informować, brakuie mu na tym, powinien ſam śię pierwey nauczyć, a nie przędzey, ażby tego doſtąpił, do tey funkcyi ſzkoły uczenia bydź admitowany; trzeba ich probować, ieżeli w polſkim ięzyku ſą biegli w ktorym rowno z niemieckim uczyć powinni, aby te kśiążki wydane do nauk ſłużące gornemu Sląſku potrzebować mogli.
12.
Gdźie i iak ſzkoły nowe zakładać.
Jakesmy tedy doſtatecznie ułożyli, że ſzkoł nauczyćielom na okazyi zchodźić nie będźie, że do tey funkcyi przyſpoſobiać śię mogą, to chcemy i rozkazuiemy, żeby na wſzyſtkich mieyſcach, gdźie ich niebyło, uſtanowieni byli. Zafundament bierzemy, że te mieyſca, ktore Bakalarzow nie maią, iako to na wśiach, co na rowninie ſą, na poł mile, w gorach ale cwierć mile od tego mieyſca, gdźie ſzkoła ieſt, odległe nie mogą bydź, boby nie podobna było, pod czas źimy dźieći daley poſyłać. Ieżeliby śię znaydowały mieyſca, zkądby do ſzkoły daley nad poł albo cwierć mile według dawnego ułożenia poſyłali, tedy rozkazuiemy rządzącym Komorom Naſzym, iako też prowincyalnym Konſyliarzom, aby powźięli od Arcy-presbiterow cyrkulu propozycye, na ktorym mieyſcu ſzkoła ma bydź założona, i dla nauczyćiela wynaleźli pożywienie, iako też coby Dominia i gromady mogły dawać, naznaczyli, i od kogo ma bydź ſzkoła wybudowana.
13.
Oſobne izby do uczenia tylko maią bydź naznaczone i wybudowane.
Ieſt też wiadomo, że dźiećiom do uczenia ſię przeſzkodą ieſt, kiedy w izbie, w ktorey śię uczą, matka z dziećmi, iako i częſto należący ſzkolnych nauczyćielow, znayduią śię, dla tego aby im nic przeſzkodą nie było, w przyſzłe czaſy, aby ſzkoły po miaſtach i na wśiach budowane były, tak, że izba dla dźieci do uczenia oſobna ma bydź widna, i według liczby dźieći przeſtronna. W miaſtach zaś, gdźie więcey iak ieden ſzkoły nauczyćiel ieſt, aby ieden drugiego nie przeſzkadzał, każdy oſobną izbę do uczenia powinien mieć, iednakże do inſzego używania pod żadnym pretekſtem nie ma potrzebować.
Na czyie koſzta ſzkoły maią bydź wyſtawione.
Te ſzkoły maią bydź koſztem gromady, w ktorey z więkſzey częśći katolicy śię znayduią, założone, iednakże i Dominia nie uważaiąc, ktorey ſą religii, ponieważ i Pańſtwom Każdey Religii na tym wiele zależy, ſpoſobnych mieć poddanych w ſzkole wyćwiczonych, dla nich nie tylko ſzkoły budować, ale też potrzebnemi rzeczmi, iako to ſtołem wielkim, ławkami, kałamarzami i dla ubogich dzieći Kśiążkami opatrzyć powinne będą.
14.
Salarium dla Bakalarzow naznaczone bydź ma.
Na tych mieyſcach, gdźie ſzczupłe pożywienie dla Bakalarzow ieſt, że z tego ſamego pożywić śię nie mogą, to rządząc Komory Naſze obmyślą, żeby Dominia i Katoliccy poddani należyte poży-
