Strona:PL Krolewska-Pruska gieneralna szkolna ustawa dla rzymskich-katolików w miastach i na wsiach samowładnego księstwa Sląska i hrabstwa Glacu 1765.djvu/5

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
7.
Jak śię Dyrektorowie z Kandydatami do ſłużby śię ſzkolney gotuiącemi obchodźić maią.
Co śię tych dotycze, ktorzy, aby śię do ſzkoły za nauczyćielow przyſpoſobili, takowe ſzkoły nawiedzaią, powinien będźie Dyrektor nie tylko przedeſzłe, ale też oſobliwie i naśladuiące punkta zachować, żeby miano wićie Præparandi nie tylko w wſzyſtkich do ſzkoły należących rzeczach a oſobliwie w kśiążkach i tabelach na pożytek ſzkoł wydanych należyćie śię przeyrzeli, ale ich też powinien będźie napominać, żeby zawżdy przytomnemi byli, gdy porządni nauczyćiele ſzkoł dźieći uczą; I oni ſami ſkoro do tego ſą ſpoſobnemi, w przytomnośći nauczycielow nauczać maią, aby, gdyby ſobie nieſłuſznie poſtępowali, od nauczyćielow ſzkoły poprawieni bydź mogli, a oſobliwie ſpoſobnośći w nauczaniu nabyli. Dyrektora a nauczyćielow ſzkoł powinność będźie, ſpoſoby im pokazać, iak w krotkim czaśię a z małą pracą tak z ſtrony uczącego, iak uczącego śię, wſzakże przećię bez uſzczerbku rzetelnośći dźiećiom to, czego śię uczyć maią, a to na przyiemny a nie od uczenia śię odgrażaiący ſpoſob, podać trzeba Dyrektor powinien takim Præparandis wſzyſtkie powinnośći przyſzłego ſtanu opowiedźieć, a do wykonania ich ſkłaniać, oſobliwie poważny im urząd, i co od niego dependuie, opiſać, pokazuiąc im, że od ich nauk rzeczy poſpolitey dobro albo nie prawie pożyteczne członki pochodzą.
8.
Na co oſobliwie poglądać, a iak śię zachowali, świadeczny liſt wydać powinien.
Pilnie ma doświadczać, iakiey takowi Præparandi z nauk nabyli umieiętnośći, także i do nauczania ſpoſobnośći. Taki doświadczenie oſobliwie w ten czas, gdy odchodzą, czynić ma, na ich obyczaie i poſtępi uſtawiczną ma mieć baczność, i one uśilnie poprawiać, także i dla tego w liśćie świadecznym, odchądzącym o poſtępkach ich, z prawdą śię zgadzaiące piſane dać świadectwo.
9.
Jako Dyrektor głownego Seminarii tych doświadczeć ma, ktorzy gdźie indźie ſą przy gotowani.
Taki świadectwo powinien Kandydat ſłużby ſzkolney wikaryactwu Biſkupſkiemu w Wracławiu, a w Glackim Uſtanowionemu Dźiekanowi, w innych ale Dyecezyach wikaremu uſtanowionemu pokazać, ktorzy tych, co nie ſą przygotowani w Wracławſkim Seminario albo w Habelſzwerdźie Hrabſtwa Glackiego, względem pierwſzego Dyrektorowi ſzkoły Kapituły Katedralney ad St. Ioh. odeſłać maią, względem drugiego Dźiekan z Glackiego zaś Dyrektorowi Seminarii w Habelſzwerdźie, aby od nich byli doświadczeni, ieźli im wprawdźie na ſpoſobnośći w liśćie śwaidecznym opiſaney, ktorzy z ſzkoły ſwoiey przynieśli, nie zchodźi; a ieſzcze, gdyby Dyrektor nieuznał ich za ſpoſobnych, do ſzkoły Wracławſkiey albo Habelſzwertſkiey na tym lepſze przyſpoſobienie odeſłani bydź maią, i tak długo Expedycya Dekretu zatrzymana bydź.
10.
Kandydaći do duchownego ſtanu powinni umieiętność mieć tey ſzkolney uſtawy i na to Atteſtatum produkować.
Wyżey wyrażonemu Wrocławſkiemu głownemu Seminarium powinni także wſzyſcy Kandydaći do duchownego ſtanu (ponieważ bez tego w Wrocławiu ſtuduią) prezentować śię, i to wſzyſtko poiąć, co duchowni powinni wiedźieć, aby mogli należyćie Bakalarzow, czyli ſzkoły nauczyćielow informować, żeby tey Uſtawie za doſyć uczynili. Dyrektor ma im dać takową inſtrukcyą, i, że nabyli umieiętnośći do ułożenia ſzkoł, atteſtatum im da, ktorym Studenći u Naſzego w Sląſku rządzącego Miniſtra,