Ta strona została przepisana.
nabyć nauk; tedysmy za potrzebną uznali, na niektorych mieyſcach źiemi Naſzey pewne ſzkoły naznaczyć, w ktorych nie tylko młodź należyćie ma bydź ćwiczona, ale też i wyrośli, iako młodźi nauki mądrze podawać, przyſpoſobieni bydź maią. Na to naſtepuiące obralismy ſzkoły, mianowićie dla dolnego Slęſka, ſzkołę Wraclawſkiey Kapituły Katedralney ad St. Iohannem, ſzkołę dwuch Klaſztorow zakonnikow Ord. Ciſtercienſis Laybus, Gruſowa, i Klaſztoru Auguſtyanow w Saganie. Dla gornego Sląſka ſzkołę miaſta Raćiborza i Klaſztoru Ord. Ciſtercienſis w Rudniku, a dla Hrabſtwa Glackiego ſzkołę miaſta Habelſzwerta.
3.
Taki ſzkoły ſą ſeminaria dla nauczycielow ſzkolnych, maią Dyrektora, iego powinności.
Rozkazuiemy, żeby pomienione ſzkoły ktore za ſminaria przyſzłych ſzkolnych poczytane bydź maią, nie tylko uſtawicznie ſpoſobnemi nauczyćielami opatrzone były, ale też każda w takich rzeczach doświadczonego Dyrektora miała, ktorego ſtaranie na zachowanie i poprawianie ſzkoły ſwoiey a oſobliwie i na to zmierzać ma, żeby od czaſu do czaſu ſpoſobnych mężow przybierał, a tych, ktorzy śię do ſzkoły udawaią, a tak przyuczył, aby im na potrzebney ſłużby ſzkolney ſpoſobnośći nie z chodźiło. Według naſtępuiących punktow Dyrektor śię ſprawować ma.
4.
Spoſob uczenia in Seminariis.
Powinien o to śię poſtarać, żeby w iego ſzkole wſzyſtko, co śię kolwiek w niey uczy a) gruntownie, b) pożytecznie a c) tak iak w poſpolitym pożyćiu ieſt potrzebna, a niżey wyrazniey pokazano bydź ma, uczono było. Doglądać tedy ma, żeby nauczyćiel ſzkolnikom ſwoim gruntu albo racye wſzyſtkich rzeczy pokazać mogł, a żeby pilną na to miał baczność, aby też ſzkolnicy takie racye poiąć, a będąc pytani, zaś ie wyraźić mogli. Powinien śił dokładać, aby nie iak śię dotąd zwyczaynie dźiało, pamięć tylko ſzkolnikow napełniona była, ale też rozum ich roziaśniony i doświadczony był.
5.
Głowne punkta poprawionego ſpoſobu uczenia.
A iako ſpoſob ten, według ktorego przy pomienionych ſzkołach uſtanowieni napierwſzy nauczyćiele uczeni byli, za takowy uznawamy, że zażywaiąc go, wſzyſtko to otrzymane bydź może, tedy chcemy i rozkazuiemy, podług niego ęię wſzędźie ſprawować, co śię w tabelach przez pytania i odpowiedźi zawiera; a ku temu końcowi ſpiſane kśiążki i tabele wſzędźie do tego przybierać.
6.
Powinnośći Dyrektorow Seminariorum na tym lepſze ſzkoł ſwoich ſporządzanie.
Dyrektorowie ſzkoł nie maią zaniechać, nowemi a z doświadczenia, taki uczenia ſpoſob, pożytecznemi przydatkami poprawiać i onych zażywać, ktoreby albo oni ſami albo inni wynaleźli Dla tegoż nie tylko od czaſu do czaſu liſtownie o tym śię rozmawiać maią; ale też teraznieyſze od doświadczonych i poważnych autorow w doſtatku wydane piſma o ſpoſobie ſzkoł i ćwiczenia z pilnośćią na pożytek czytywać powinni będą; aby im takowe piſma znaiome były, tedy drukarzowi albo piſarzowi przywileiowanych Wracławſkich wiadomośći uczonych rozkazuiemy, o takich oſobliwie kśiążkach piſać, ktore o tey materyi ſą wydane albo znowu przedrukowane.
