Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/41

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nazwą „rzemieślników“ albo „pracujących dla ogółu“ (demioergoj) Byli to ludzie wolni, którzy po wsiach mieli swoje warsztaty, a pracowali w nich, nie zrywając jednak z uprawą roli. Nie było to rzemiosło w całkowitem słowa tego znaczeniu. Raczej — wyrobnictwo lub praca na obstalunek, nie „Handwerk“, lecz „Lohnarbeit“ według terminologji Büchera. Kto potrzebował pracy rzemieślnika, wzywał go (kalej), lub kazał sprowadzić (kalejn keleuej) do swojego gospodarstwa. Nigdy nie nabywał u rzemieślnika nic gotowego ani nie posyłał doń po żaden towar. Wezwany wyrobnik przychodził do majątku, w którym praca jego na razie była potrzebna, wykonywał ją nad powierzonym mu surowym materjałem i otrzymywał odpowiednie wynagrodzenie (misthón). Rzecz jasna, nie był to rzemieślnik, wyrabiający gotowy produkt na sprzedaż, lecz jedynie wyrobnik-specjalista; nie rzemiosło to było, lecz praca na obstalunek; jeżeli taki wyrobnik miał nawet warsztat we własnym domu lub własnej chacie, to niewątpliwie obstalowujący dostarczał mu surowca i otrzymywał sporządzony zeń gotowy produkt, płacąc jedynie za wykonaną robotę. Była to więc najniższa forma przemysłu, dająca się w zupełności pogodzić z gospodarką naturalną. Do „rzemieślników“ (demioergoj) zaliczano zresztą ludzi, nic wspólnego z pracą rzemieślniczą nie mających i stojących zdala od produkcji dóbr materjalnych, np.: wróżbitów (mantejs), lekarzy (ieteres kakón), rybałtów (aojdoj) i gońców (kerykes), na tej oczywiście zasadzie, że i oni, acz byli wolnymi ludźmi, pracowali nie tylko dla siebie, ale i dla każdego (dla „ogółu“ – demo), kto usług ich potrzebował. „Rzemieślnicy“ nie tworzyli osobnej klasy, już to należąc do ziemian — szlachty, już to do